23-11-2023, 06:36 | Kəskin vitamin çatışmazlığının əlamətləri - Avitaminoz xəstəlikdir
Həyati vacib vitaminlərin orqanizmdə defisiti AVİTAMİNOZ adlanır.
Avitaminoz elə bir haldır ki, uzun müddət insan vitaminsizlik vəziyyətində olduqda peşəkar həkim onun elə xarici görünüşünə baxdıqda vitamin defisitini təyin edə bilər.
Vitamin əskikliyi qan analizləri ilə də asanlıqla təyin olunur. Amma təəssüf ki, bizim vətəndaşlar özlərində hər cür xəstəliyi axtarıb hər cür müayinələrdən keçməyə hazırdırlar, amma vitamin əskikliyi barədə bilmək istəmir, maraqlanmır və defisitə dair analizlər vermir.
Bir çoxları qanazlığı, dəmir defisiti və D vitamini defisitini tanıyır və yoxlayır. Əslində isə orqanizm bu 1-2 vitamin üzərində qurulmayıb.
Respublica.Az avitaminoz barədə A-dan Z-yə, yəni bütün vacib məlumatları təqdim edir.
Bədəninizin avitaminoza verdiyi 8 ciddi siqnala da diqqət yetirin. Bu siqnallar nəyin əskikliyini göstərir. Əminəm ki, bu əlamətlərdən azı 5-i sizdə var.
1. Dırnaq, saçlar, dişləri vəziyyəti - qırılır, sınır, tökülür, quruyur
SİZDƏ BİOTİN - B 7 vitamini çatışmır
Biotin bizə onun üçün lazımdır ki, qəbul etdiyimiz qidanı enerjiyə çevirsin və həyati vacib proseslər üçün istifadə olunsun.
Biotin əskikliyinin digər əlamətləri: əzələ qıcolmaları, əl-ayağın keyiməsi, tez yorulma, gücsüzlük, səbəbsiz əzələ, bədən ağrıları
və s.
Daha çox hamilələr, siqaret çəkənlər, içki içənlər, dieta saxlayanlarda rast gəlinsə də.ş indi elə çox adamda var.
Uzun müddət antibiotik, qıcolma və nevroloji dərmanlar qəbul edənlərdə də biotin çatışmır.
Orqanizmdə biotini artırmaq üçün yumurta sarısı, brokkoli, banan, süd, süd məhsulları, subtropik meyvələr, mal qaraciyəri, qarğıdalı, yarma, yulaf, balıq yemək lazımdır. Şəkildə biotinlə zəngin qidaları təqdim olunub.
2. Ağzınızın künclərində quruma və çat, dodaqlarda yara, çat
SİZDƏ DƏMİR və B qrup vitaminlər defisitdir.
Xüsusən ağzının küncləri quru, çat olan insanlarda B 1 - tiamin, B 2 - riboflavin, B 6- piridoksin çatışmır.
Digər əlamətlər: susuzluq, ağızda quruma və ya çox ağız suyu axma, ağzın içində ağrılı yaralar, stomatit olur. B qrup vitamin çatışmadıqda insanda nevroloji xəstəliklərin çoxu yaranır.
B qrup vitaminlərlə zəngin qidalar: tam paxladan çörək, maya, balıq, qoz, qaraciyər, kakao, qara şokolad, banan, qarabaşaq, süd məhsulları, yumurta, badam, qoz. Hər gün çoxundan bir ovuc yeməlisiz. Qida ilə ala bilməyəcəksizsə, həkim sizə vitamin tabletləri, iynələri yazmalıdır.
Ətraflı
3. Diş dibləri, damaq qanayır
Əgər hər gün dişinizi yuyanda, hətta yumayanda diş əti qanayırsa, deməli sizdə vitaminlərin şahı C vitamin çatışmır. Bu isə olduqca təhlükəli məqamdır.
Çünki bu vitamin immunitetin vəziyyətinə cavabdehdir. Bir adı da askorbin turşusu olan C vitamini uzun müddət defisit olduqda ən ağır hallardan biri olan ÇİNQA (SİNQA) xəstəliyi yaradır.
Digər əlamətləri: yaralar sağalmır, əzələ zəifliyi, bədəndə gücsüzlük, arıqlama, bədəndə, ayaqlarda göyərmələrin yaranması, əsəbilik, iştahsızlıq.
Qidasında meyvə-tərəvəz az olan, yaxşı qidalanmayan hər kəsdə C defisiti ola bilər.
Orqanizmdə bu vitamin özü hasil olmur, mütləq kənardan daxil olmalıdır.
C vitaminlə zəngin qidalar çoxdur:
Limon, kivi, itburnu, portağal, ananas, göyərti, səbzələr, kələmlər, bolqar bibəri və s.
4. Görmədə problem, TOYUQ KORLUĞU
Gözlərdə zəiflik mütləq vitamin defisitinə bağlıdır. Hava qaralanda görmənin pisləşməsinə toyuq korluğu deyilir. Gözün ağında ağ ləkələr də uzun müddət A vitamini- retinol əsklikliyində olur.
A vitamin əskikliyi az rast gəlinsə də, indi geniş yayılıb. A vitamini dərman əlavələri kimi qəbul etmək həkim göstərişi olmadan olmaz. Çünki retinol orqanizmdə toplanır, onun çoxluğu toksiki zəhərlənmə verir.
A vitamini ilə zəngin qidalar: tünd rəngli göy-göyərti, narıncı rəngdə meyvələr, tərəvəzlər, eləcə də mal əti, heyvani qidalar, yağlar.
5. Başda kəpək, qaşınma, dermatit
Vitaminsizliyin birinci əlaməti başda, dəridə özünü göstərir. İndi də baş dibində kəpək, seboreya olmayan insan azdır.
Bu hallar B2, B3, B6 vitamini əskikliyində olur.
Belə xəstələrin qan analizi onlarda niasin, riboflavin, piridoksinin azlığını göstərir.
Qida ilə aradan qaldırmaq üçün: paxlalılar, ət, balıq, toxum, buğda, qoz, çərəz, dəniz məhsulları yemək lazımdır.
Göründüyü kimi, hər kəsdə rast gəlinən bu zahiri siqnallar vitamin defisiti ilə bağlıdır. Bu problemi qidalanma və yaxşı pəhrizlə düzəlmək olur.
Əlavə şəkillərdə B qrup vitaminlərin daha çox hansı qidalarda olduğunu təqdim edirik. /medicina.az
22-11-2023, 20:13 | "Ermənistan mövcud tarixi şanslardan vaxtında istifadə etməlidir"
Ermənistan mövcud tarixi şanslardan vaxtında istifadə etməlidir. Öz dövlət maraqlarını kimlərinsə ambisiyaları üzərində qurmaq Ermənistanın gələcəyi üçün ciddi suallar yaradır.
Bu sözləri Trend-ə açıqlamasında təhlükəsizlik orqanlarının veteranı, fəxri əməkdaşı, polkovnik Azər Qarayev deyib.
A.Qarayev bildirib ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında davamlı sülhün formalaşması üçün Ermənistan əməli addımlar atmalıdır. Prosesin yubadılması ilk növbədə Ermənistanın özünün zərərinədir. Ermənistan növbəti dəfə özünü regiondakı beynəlxalq layihələrdən təcrid edir.
"Bugün Ermənistan nə iqtisadi, nə də hərbi, siyasi müstəvilərdə Azərbaycanla müqayisə edilə bilməz. Bunu Ermənistan hakimiyyəti özü də anlayır. Elə buna görə onlar hər dəfə müxtəlif dəstəkçilər, havadarlar axtarırlar.
Azərbaycan İkinci Qarabağ müharibəsində qələbədən dərhal sonra Ermənistana sülh təklifi ilə çıxış etdi. Dünyada belə fakt olmayıb ki, qalib dövlət sülh istəsin, amma Azərbaycan sülh tərəfdarı olduğunu ən başda, ən açıq formada bəyan etdi. Ermənistan isə bu prosesi maksimum yubatması nəticəsində bu gün hələ də sülh müqaviləsi imzalanmayıb", - deyə A.Qarayev əlavə edib.
A.Qarayev vurğulayıb ki, artıq vasitəçilərlə danışıqların effektsiz olması ortadadır.
Ətraflı
"Dünya praktikasına da nəzər salsaq, çox az nümunə taparıq ki, vasitəçilərin köməyi ilə iki ölkə arasında məsələlər birmənalı həll olsun. Bitərəf vasitəçi olmağı çox az ölkə bacara bilər. Böyük dövlətlərin vasitəçilik etməsinin arxasında həm də öz maraqları dayanır. Bugünki mərhələdə isə Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqlar vasitəçi olmadan da aparıla bilər. Hər iki dövlət sərhədlərin müəyyənləşdirilməsini və digər aktual məsələləri müzakirə edib, həllini tapa bilər. İlk növbədə bunun üçün Ermənistan rəhbərliyi siyasi iradə nümayiş etdirməlidir və digər tərəfdən isə Azərbaycana qarşı müxtəlif iddialarından əl çəkməlidir.
Artıq Qarabağ münaqişəsi tam həllini tapıb, Azərbaycanın ərazi süverenliyi tam təmin olunub. Azərbaycan özü beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq ədaləti bərpa edib. İndiki mərhələdə bizim dövlətimizin məqsədi regionda davamlı sülh formalaşdırmaq, vətəndaşlarının təhlükəsizliyini təmin etməkdir.
Bugün, təssüfki, Ermənistan Fransa hökumətinin marionetinə çevrilib və bu, regional sabitliyə ciddi təhlükə ola bilər. Ermənistan öz gələcəyini regionumuzdan uzaqda yerləşən ölkələrin ambisiyaları üzərində deyil, öz milli maraqlarına əsasən planlaşdırmalıdır. Xüsusilə qanlı müstəmləkə keçmişinə malik olan ölkələrin ambisiyaları üzərində qurmamalıdırlar" ", - deyə A.Qarayev əlavə edib.
A.Qarayev onu da vurğulayıb ki, Azərbaycanın mövqeyinə təzyiq etmək mümkün deyil.
"Bu gün Ermənistanı dəstəkləyən bir sıra dairələr Azərbaycana qarşı qərəzli müxtəlif bəyanatlar səsələndirirlər. Artıq onlar özləri də anlayırlar ki, onların bəyanatlarının, açıqlamalarının heç bir təsir gücü yoxdur. Heç bir beynəlxalq təzyiq Azərbaycan xalqının və Azərbaycan hökumətinin iradəsinə təsir göstərə bilməz! Verilən yanlış mesajlar da Ermənistanı çaşdırmamalıdır. Heç bir halda Ermənistan hökumətində və ictimai rəyində Azərbaycana qarşı növbəti hərbi təcavüzə başlaya biləcəklərinə dair illüziya yaranmamalıdır", A.Qarayev əlavə edib.
22-11-2023, 20:11 | Dövlət sərhədini pozmağa cəhd edən 4 pakistanlı SAXLANILIB
Noyabrın 21-də saat 13:35-də Qusar rayonunun Zuxul kəndi yaxınlığında yerləşən sərhəd zastavasının xidməti ərazisində Pakistan İslam Respublikası vətəndaşları 1974-cü il təvəllüdlü Majeed Abdul Muhammad, 1979-cu il təvəllüdlü Muhammad Yaseen Ali, 2004-cü il təvəllüdlü Abu Bakar Ahsan ve 2008-ci il təvəllüdlü Ullah Ubaid Ahsan Azərbaycan Respublikasından Rusiya Federasiyası istiqamətində dövlət sərhədini pozmağa cəhd göstərərkən saxlanılıb.
Bu barədə milli.az-a Dövlət Sərhəd Xidmətinin Mətbuat Mərkəzindən məlumat verilib.
Araşdırma zamanı saxlanılan əcnəbi vətəndaşların ölkə ərazisinə rəsmi qaydada gəlmələri, dövlət sərhədini pozaraq Azərbaycan Respublikasından Rusiya Federasiyasına, oradan isə Avropa ölkələrindən birinə miqrasiya etmək niyyətində olduqları müəyyən edilib.
Fakt üzrə araşdırma tədbirləri davam etdirilir.
22-11-2023, 20:01 | Cənubi Qafqazda sülhdən hər kəs faydalana bilər - Leo Dokerti
Böyük Britaniya Cənubi Qafqazda davamlı sülhü dəstəkləyir və hər kəs bundan faydalana bilər.
Bu barədə Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının Xarici İşlər, Birlik Ölkələri və İnkişaf Ofisində Dövlət katibinin Avropa məsələləri üzrə müavini Leo Dokerti "X" sosial media hesabında yazıb.
"Yenidən Bakıda olmağa şadam. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə regional təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə etmək imkanım oldu. Böyük Britaniya Cənubi Qafqazda davamlı sülhü dəstəkləyir və hər kəs bundan faydalana bilər", - deyə o bildirib.
Ətraflı
Qeyd edək ki, 22 noyabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının Xarici İşlər, Birlik Ölkələri və İnkişaf Ofisində Dövlət katibinin Avropa məsələləri üzrə müavini Leo Dokertinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşüb.//Trend/
22-11-2023, 19:52 | "Milan"ın əfsanəsi Azərbaycan millisinin baş məşqçisi ola bilər
Azərbaycan millisinin baş məşqçisi Canni de Byazi ilə müqavilənin uzadılmaması barədə qərar qəbul edilib.
67 yaşlı italyan mütəxəssis millidəki vəzifəsinə davam etmək istəmədiyini bildirib və qurum baş məşqçi ilə sözləşməni yeniləməmək qərarına gəlib.
Bundan sonra AFFA yığmanın baş məşqçi postuna namizəd şəxslərin müəyyən edilməsi üçün xüsusi işçi qrupu da yaradıb.
Futbol ictimaiyyətində gözləntilər əsasən yerli baş məşqçilərdən yanadır. Lakin Azərbaycan millisinin "sükan"ı yenidən xarici, özü də yenə italyan məşqçiyə həvalə oluna bilər.
Offsideplus.az-ın əldə etdiyi məlumata görə, bu, İtaliya yığmasının və "Milan"ın əfsanəvi futbolçularından olan Alessandro Nestadır.
Belə ki, 47 yaşlı Nesta yanvar ayında seçməmizin başına keçə bilər. Mənbəmizin məlumatına görə, 47 yaşlı mütəxəssis ilinə 1 milyon avro qarşılığında Azərbaycanda çalışa bilər.
Qeyd edək ki, Nesta hazırda İtaliya B Seriyasında mübarizə aparan "Recciana"nı çalışdırır.
22-11-2023, 13:51 | Yığmanın baş məşqçisi mentalitetimizə uyğun biri olacaq - AFFA-nın baş katibi
İclasda əvvəlcə De Byazinin hesabatı dinlənildi, sonra isə gələcək taleyi ilə bağlı müzakirə aparıldı.
Bu sözləri AFFA-nın baş katibi Sərxan Hacıyev İcraiyyə Komitəsinin fövqəladə iclasından sonra jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
Funksioner bildirib ki, baş məşqçi nəticələr barədə məlumat verdikdən sonra Azərbaycan millisində fəaliyyətini dayandırmaq istədiyini söyləyib:
"Müqaviləsinin uzadılmamasını xahiş etdi. Bundan sonra isə müzakirələr başladı. İtaliyalı mütəxəssisin yığmadakı 3 illik fəaliyyəti dövründə əldə olunan nəticələr də nəzərə alınaraq, onun müqavilənin uzadılmaması ilə bağlı istəyi qəbul olundu".
"De Byazi özü istəməsəydi, onunla müqavilənin müddəti uzadılacaqdı" sualına S.Hacıyevin cavabı belə olub:
"Əslində, bu sualı cavablandırmaq çətindir. Çünki belədə hadisələr başqa istiqamətdə cərəyan edəcəkdi. Prosedur var, ilk növbədə baş məşqçinin hesabatı dinlənilməlidir. Bu zaman özü tərəfindən belə xahiş oldu. De Byazinin istəyinə baxmayaraq, iclasda müzakirələr oldu və İcraiyyə Komitəsi də belə qənaətə gəldi ki, müqavilənin yenilənməməsi ən düzgün qərardır".
Baş katibin sözlərinə görə, AFFA-da baş məşqçi vəzifəsi ilə bağlı xüsusi işçi qrupu yaradılacaq:
"Qrupun həm İcraiyyə Komitəsindən, həm də kənardan üzvləri olacaq. Onlar tərəfindən baş məşqçi postuna namizədlərlə bağlı təkliflər veriləcək. Hər şey detallı şəkildə analiz olunduqdan sonra İcraiyyə Komitəsinin iclasında müzakirə olunacaq. İşçi qrupunun üzvləri ilə bağlı hazırda məlumat verə bilmirik. Yaxın vaxtlarda bu barədə ictimaiyyətə açıqlama veriləcək".
AFFA rəsmisi iclasda müxtəlif fikirlər səsləndirildiyini vurğulayıb:
"Yerli məşqçi məsələsi ilə bağlı müzakirələr də aparıldı. Millimizin növbəti oyunu gələn ilin martında olacaq. Yeni baş məşqçinin həmin matçdan bir neçə ay öncə müəyyənləşməsi daha məqsədəuyğun olar. Son tarix üçün konkret müddət təyin olunmayıb. Düşünürəm ki, yaxın 1-2 ay ərzində məsələ öz həllini tapa bilər".
S.Hacıyev yeni baş məşqçi seçimində hansı kriteriyalara üstünlük veriləcəyini də açıqlayıb:
"Ad əsas götürülməyəcək. Əsas kriteriyalardan biri odur ki, yerli mentaliteti və futbolçuları tanıyan mütəxəssisə üstünlük veriləcək. Azərbaycan mədəniyyətinə uyğun məşqçilər arasında seçim ediləcək. Milliyə 100 faiz yerli mütəxəssisin rəhbərlik edəcəyini demək çətindir. Amma yeni baş məşqçinin azərbaycanlı məşqçi olmaq ehtimalı da az deyil".
O, yığıncaqda Canni De Byazinin Belçika ilə oyundan (0:5) sonra azərbaycanlı jurnalistlər haqqında səsləndirdiyi fikirlərin də müzakirə olunduğunu əlavə edib:
"Onun sözləri qınanıldı və birmənalı şəkildə pislənildi".
Qeyd edək ki, AFFA Azərbaycan millisinin baş məşqçisi Canni De Byazi ilə yollarını ayırıb.
Xatırladaq ki, Canni De Byazi 2020-ci ildən Azərbaycan millisinin baş məşqçisidir. Yığma onun rəhbərliyi atında son oyununda Avro-2024-ün seçmə mərhələsində səfərdə Belçikaya 0:5 hesabı ilə uduzub. //Trend
22-11-2023, 13:46 | DİN kiberdələduzluqla bağlı xəbərdarlıq etdi
Kiberdələduzların qurbanlarına çevrilməmək üçün tanımadığınız şəxsdən gələn şübhəli məktubları və linkləri açmayın".
Bu barədə Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) paylaşdığı videoçarxda bildirilib.
"Hədiyyə qazandınız kimi anidən gələn mesajlara inanmayın. Bütün hesablarınız üçün eyni paroldan istifadə etməyin. Şəxsi və bank kartı ilə bağlı informasiyalarınızı heç kimlə bölüşməyin. Açıq mənbələrdə şəxsi məlumatlarınızı yaymayın", - xəbərdarlıqda qeyd olunub.
22-11-2023, 08:40 | Ürək xəstəliyi riskini artıran gizli faktor
Depressiya əlamətləri olan insanlar ruhi sağlamlıq problemi olmayanlara nisbətən daha çox ürək xəstəliyi və iflic olma riski altındadır.
Bu barədə "British Heart Foundation" Kembric Universitetinin araşdırmasına istinad edərək məlumat yayır.
Alimlər əvvəllər ürək problemləri ilə qarşılaşmayan yarım milyondan çox insanın tibbi qeydlərini təhlil ediblər. Tədqiqat iştirakçıları son iki həftədə əhval-ruhiyyə və depressiya yaşaya biləcəkləri ilə bağlı suallara verdikləri cavablara əsasən qiymətləndiriliblər.
Bu simptomlardan əziyyət çəkənlərə yüksək, qalanlarına isə aşağı bal verilib.
On il sonra mütəxəssislər ən ağır depressiya əlamətləri olan insanların sonradan ürək problemlərinə daha çox meylli olduqlarını müəyyən ediblər.
"Bu, depressiya ilə əlaqəli hisslərin gələcəkdə ürək problemləri və insult ehtimalı ilə əlaqəli olduğuna dair bu günə qədər göstərilən ən böyük dəlildir", - deyə professor Emanuel Di Angelantonio bildirib. /medicina.az
22-11-2023, 08:24 | Bakıda yayılan virus - maska taxmaq da qorumur
Adətən 37°C və ya daha yuxarı qalxan qızdırma ilə başlayır, öskürək və...
Son günlər Azərbaycanda qızılca xəstəliyinə yoluxma ilə bağlı məlumatlar yayılıb. Xüsusən kiçik yaşlı uşaqlar arasında bu xəstəliyə daha çox rast gəlinir. Yüksək hərarət və səpkilərlə müşahidə edilən xəstəlik əksər insanlarda olduqca ağır keçir. Hələ ötən ay Səhiyyə Nazirliyi qızılca xəstəliyi ilə bağlı vətəndaşlara müraciət edib.
Zaqatalada qızılca xəstəliyi yayılıb. Xəstəliyə Zaqatala şəhər və rayonun Kebeloba, Car, Yuxari Tala, Aşağı Tala, Çobankol, Muxax, Gözbarax Əliabad kəndlərində uşaqlar və hətta orta yaş qrupuna aid insanlar arasında rast gəlindiyi bildirilir. Məsələ ilə bağlı TƏBİB-dən bildirilib ki, Zaqatala Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına 2023-cü il oktyabrın 11-dən noyabrın 17-dək qızılca simptomları ilə 64 müraciət daxil olub: “Onlardan 46-sı müayinə olunaraq ambulator müalicə üçün evə buraxılıb. Ambulator xəstələrdən səkkizi uşaqdır, vəziyyətləri stabildir.
Bu müddət ərzində xəstəxanaya müraciət edən 19 nəfər (beşi uşaq olmaqla) stasionar müalicə alıb. Onlardan 10 xəstə artıq evə buraxılıb. Doqquz xəstənin isə stasionar müalicəsi davam etdirilir".
Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzindən bildirilib ki, Zaqatala rayonunda qızılcaya yoluxma tək-tək hallarda qızılca əleyhinə peyvənd olunmayan uşaqlar arasında qeydə alınıb: “Bununla əlaqədar olaraq xəstəlik ocaqlarında əks-epidemik tədbirlər aparılıb, qızılca peyvəndindən kənarda qalan uşaqlar QPM (qızılca-parotit-məxmərək əleyhinə) vaksini ilə peyvəndə cəlb olunublar. Hazırda rayonda peyvənd işləri davam etdirilir, epidemioloji vəziyyət stabildir”.
Bəs bu xəstəlikdən qorunmaq üçün nələrə diqqət edilməlidir?
Gülşən Əliyeva
Pediatr Gülşən Əliyeva mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a dedi ki, qızılca hava-damcı yolu ilə yayılan infeksion xəstəlikdir: "Bu xəstəlikdə yoluxma yüz faizdir. Yəni kontakt olursa, yüz faiz yoluxma baş verir. Ölkəmizdə bir yaşından başlayaraq qızılca xəstəliyinə qarşı peyvəndləmə olur. 1 yaşında və 6 yaşında. Lakin peyvənddən kənar qalan uşaqların yoluxma ehtimalı daha çoxdur. Ona görə burada birinci qorunma yolu peyvənd olunmaqdır. Uşaqlarda əgər hər hansı bir ciddi əks-göstəriş yoxdursa, mütləq peyvənd olunmalıdır. Maskadan istifadə etmək, ya da uzaq durmaqla bu xəstəlikdən qorunmaq mümkün deyil. Yalnız izolyasiya ilə mümkündür. Yəni kollektivdə bir uşaqda belə qızılca xəstəliyi aşkarlanırsa, həmin müəssisə dezinfeksiya, həmin uşaq təcrid olunmalıdır. Yaxşı olardı ki, əlaqədə olan uşaqlarda bir müddət kollektivə çıxmasınlar. Yəni xəstəni izolyasiya etməklə yalnız qorumaq mümkündür və peyvənd vasitəsilə".
Pediatr onu da əlavə edib ki, peyvənd olunan uşaqlar xəstəliyi ya yüngül keçirirlər, ya da ümumiyyətlə keçirmirlər: "Uşaqların peyvənd olunmasının digər müsbət xüsusiyyəti də evdə olan digər adamları yoluxmadan qoruyur. Uşaqlar asan keçirsələr də, evdə olan digərləri, əsasən də böyüklər bu infeksiyanı ağır keçirir, əsasən də kişilər. Hamilə qadınların yoluxması təhlükəlidir. Bir yaşa qədər körpə uşaqların yoluxması təhlükəlidir. O baxımdan mütləq şəkildə peyvənd olunmaya ciddi riayət edilməlidir. Məncə, bu valideynin istəyi ilə yox, məcburi şəkildə, əks-göstəriş yoxdursa, uşaqlar bir yaşından sonra mütləq peyvənd olunmalıdır. Yoluxma halları da kiçik yaşda uşaqlar arasında daha çox müşahidə edilir".
Qeyd edək ki, uşaqlarda qızılca şiddəti ilə fərqlənən fərqli simptomlarla özünü göstərir. İlkin simptomlar soyuqdəymə simptomlarına bənzəyir və yüksək hərarət, öskürək və burun axması olur. İnfeksiya irəlilədikcə xarakterik bir qırmızı səpgi meydana çıxır, adətən üzdən başlayır və bədənin digər hissələrinə yayılır.
Qızılca adətən 37°C və ya daha yuxarı qalxan qızdırma ilə başlayır. Öskürək, burun axması və ya tıxanıqlığı kimi soyuqdəyməyə bənzəyən tənəffüs simptomları qızılcanın erkən əlamətlərdir. Konjonktivit - qızılca zamanı gözlərdə qızartı və işığa həssaslığa səbəb olacaq iltihab yaranır. Diaqnostik əlamət sayılan koplik ləkələri olaraq bilinən ağız içərisində kiçik ağ ləkələr qızılca olduqda görünə bilir. Eləcə də qırmızı, düz ləkələrdən ibarət səpgi adətən üzdən başlayır və bədənə yayılır. Bu daha çox yüksək hərarətlə birlikdə müşahidə olunur.
Qızılca simptomları yaxşı qidalanmayan uşaqlarda və ya immun sistemi zəif olanlarda daha ağır ola bilir. Yüksək yoluxucu təbiətinə görə, bu simptomları erkən tanımaq və vaxtında həkim müayinəsi düzgün diaqnoz və müalicə üçün çox vacibdir. Bundan əlavə, vaksinasiya da qızılca xəstəliyinin başlanmasının qarşısını almaqda və virusa yoluxanlarda simptomların şiddətini azaltmaqda mühüm rol oynayır.
Qızılca virusu daha sonra tənəffüs epitelində çoxalır və bütün bədənə yayılır. İmmunitet hüceyrələrinə, xüsusən də ağ qan hüceyrələrinə üstünlük verilir. İmmunitet sistemi infeksiyaya cavab verir və simptomlar adətən məruz qaldıqdan 10-14 gün sonra görünür. Bu inkubasiya dövründə virus çoxalır və uşaq qızılca əlamətlərini bu zaman göstərməyə başlayır. Qızılca çox yoluxucudur və fərdlərdə səpgilərin başlamasından təxminən dörd gün əvvəldən dörd gün sonraya qədər virusu başqalarına yaya bilir.
Afaq MİRAYİQ,
“Yeni Müsavat”
21-11-2023, 19:55 | Bu şəxslər vəzifəyə xüsusi rütbə verilmədən təyin olunacaq
Miqrasiya orqanlarında sınaq müddəti müəyyən edilmiş şəxslər vəzifəyə xüsusi rütbə verilmədən təyin olunacaq və həmin müddətdə yalnız vəzifə maaşı alacaqlar.
Bu barədə məsələ Milli Məclisin bu gün keçirilən iclasında müzakirə edilən "Miqrasiya orqanlarında qulluq keçmə haqqında Əsasnamə"də dəyişiklik layihəsində əksini tapıb.
Layihədə qeyd edilib ki, ilk dəfə miqrasiya orqanlarına qulluğa qəbul edilən şəxslər üçün daxil olduqları vəzifədən və hazırlıq səviyyələrindən asılı olaraq 3 aydan 6 aya qədər sınaq müddəti (kiçik xüsusi rütbələr nəzərdə tutulan vəzifələrdə qulluğa qəbul edilən şəxslər üçün yalnız üç aylıq sınaq müddəti) müəyyən edilir
Sınaq müddəti müəyyən edilmiş şəxslər müvafiq vəzifəyə xüsusi rütbə verilmədən təyin olunur və onlar həmin müddət ərzində yalnız vəzifə maaşı alacaq.
Ətraflı
Müzakirələrdən sonra layihə səsverməyə qoyularaq üçüncü oxunuşda qəbul edilib.
