20-09-2021, 07:18 | Sellülitlə ev səraitində necə mübarizə aparmaq olar?
Sellülit - müasir qadınların üzləşdiyi ən çox yayılmış kosmetoloji problemlərdən biridir. Sellülitdən həm kök, həm də arıq qadınlar əziyyət çəkirlər.
Qadın orqanizminin bəzi xüsusiyyətlərinə görə, ümumiyyətlə, bütün qadınlar sellülitə meylli olurlar. Sellülit zamanı piy hüceyrələrinin ölçüsü qeyri-bərabər olaraq böyüyür, birbiri ilə düyünlər şəklində birləşir, onların daxilinə toksinlər və şlaklar yığılır, bu nahiyədə qan və limfa dövranı çətinləşir. Nəticədə dəri qeyri hamar şəkil alaraq "portağal qabığına" oxşayır. Sellülitin müalicəsi üçün müxtəlif xüsusi salon müalicəsi üsulları istifadə olunur (ozonoterapiya - oksigenlə müalicə, mezoterapiya - dəri altına müxtəlif dərmanların yeridilməsi, talassoterapiya - dəniz yosunları ilə müalicə, palçıqla müalicə, krioterapiya - aşağı temperaturla müalicə, vakuumla masaj, banka ilə masaj, sıxılmış hava ilə masaj və s.). Müayinə və məsləhətləşmədən sonra həkim sizin sağlamlığınızı nəzərə alaraq, şəxsən sizə uyğun olan müalicə üsulları təyin edir (adətən, bir neçə növ proseduradan ibarət kompleks müalicə təyin edilir). Qeyd etmək lazımdır ki, əgər qadın müalicə müddəti ərzində müəyyən pəhriz rejimini yerinə yetirməzsə, heç olmasa minimal bədən tərbiyəsi hərəkətləri etməzsə, sellülitin müalicəsi gözlənilən nəticəni verməz.
Əlbəttə ki, sellülitin əmələ gəlməsinin və artmasının qarşısını almaq, onu müalicə etməkdən daha yaxşıdır. Düzgün və balanslaşdırılmış qidalanma və kifayət qədər fiziki hərəkət - sellülitin ən yaxşı profilaktikasıdır. Qida rasionu tərəvəzlərlə, meyvələrlə, bitki yağları ilə zəngin olmalıdır. Meyvə və tərəvəz şirələri, təzə göyərti, paxlalı bitkilər, yağsız süd məhsulları, suda bişirilən sıyıqlar da xeyirli hesab olunur. Rasiona balıq da daxil edilməlidir (balıq yağı qəbul etmək də yaxşıdır). Qara çörəyə üstünlük verin. Qızardılmış yeməklərdən, yağlı ətdən, vetçina, kolbasalar, hisə verilmiş məhsullar, şorabalar, şirin un məmulatları, kremli tortlar yeməkdən çəkinmək lazımdır. Süni qida əlavələri - rəngverici, aromatlaşdırıcı və s. - olan qidalardan istifadə edilməsi də məsləhət deyil.
Gün ərzində 1,5-2 litr maye (suplar daxil olmaqla) qəbul edilməsi də vacibdir (yaşıl çay və digər ot çayları çox xeyirlidir).
Əgər siz gözəl bədən quruluşuna malik olmaq istəyirsinizsə, mümkün qədər çox hərəkət edin - piyada gəzin, üzgüçülüyə gedin, velosiped sürün və s. İdman zalına getməyə vaxtınız yoxdursa, qarın, bud, sağrı əzələləri möhkəmləndirmək üçün, heç olmasa həftədə 2-3 dəfə (nə qədər çox olsa, o qədər yaxşıdır) 40-60 dəqiqə ərzində idman hərəkətləri edin.
Sellülitin başlanğıc dövrlərində gündəlik olaraq kontrast duş (soyuq və isti suyun növbələşməsi) qəbul edilməsi yaxşı profilaktik və müalicəvi üsul hesab edilir. Bu, birləşdirici toxumanın möhkəmlənməsinə imkan verir. Sağlamlığınızda ciddi problemlər yoxdursa, sauna və hamama getmək yaxşıdır. Bu, bədəni şlaklardan təmizləməyə imkan verir, dərini hamar edir. Daimi olaraq üz üçün krem və skrablardan istifadə edən qadınlar, adətən, çox nadir hallarda bədən üçün olan krem və skrablardan istifadə edirlər. Skrablanma bədənin dərisi üzərində yığılan ölmüş hüceyrələri xaric edir, nəticədə dəri daha yaxşı nəfəs alır, orada gedən maddələr mübadiləsi bərpa olunur. Həftədə 1 dəfədən az olmayaraq bədən dərisi üçün skrablardan istifadə etmək lazımdır. Bu cür dərin təmizlənmədən sonra müxtəlif antisellülit kremləri daha yaxşı effekt verir. Belə kremlərin tərkibinə dəridə maddələr mübadiləsini normallaşdıran və dərinin elastikliyini yaxşılaşdıran - kofein, A vitamini, müxtəlif fermentlər, efir yağları, müxtəlif otların və dəniz yosunlarının ekstraktları və s. bu kimi maddələr daxil edilir. Bu kremlər dərini qidalandırır, onun tonusunu artırır.
Uzun müddət ərzində (1 aydan az olmamaqla) istifadə edildiyi halda öz-özünü masaj etmək çox yaxşı effekt verə bilər. Onu isti vanna və ya duş qəbulundan sonra etmək daha yaxşıdır. Öncədən dəriyə masaj üçün krem və ya zeytun yağı, ən yaxşısı isə keyfiyyətli antisellülit krem sürtmək lazımdır. Belə masajı əllərinizlə və ya xüsusi masaj şotkası ilə etmək olar. Masaj zamanı bütün hərəkətlər yalnız aşağıdan yuxarıya doğru olmalıdır. Masaj ağrılı olmamalı və icra edildikdən sonra dəridə göyərmə sahələri qalmamalıdır. Əgər masajdan sonra dəridə göyərmiş sahələr qalarsa, demək, masaj vaxtı dəriyə lazım olduğundan artıq təzyiq göstərilmişdir.
1. Masaj edilməsi budların bütün səthi - diz oynaqlarından bud-çanaq oynaqlarına qədər və sağrı nahiyələrinin dərisi boyunca ovuclarınızla sığallanması hərəkətləri ilə başlayır. Bu hərəkətlər əvvəl çox yüngül, sonra isə bir qədər güclü olmalıdır.
2. Bir-birinə birləşdirilmiş barmaqlarınızın uc hissələri ilə yüngül dairəvi hərəkətlər etməklə, budların tam səthini - dizlərdən bud-çanaq oynaqlarına qədər və sağrı nahiyələrinin dərisini masaj edin.
3. Barmaqlarınızı yumruq şəklində büküb, barmaq sümükləri ilə budların tam səthlərini - dizlərdən bud-çanaq oynaqlarına qədər və sağrı nahiyələrinin dərisini qızarana kimi masaj edin.
4. Budlarınızın içəri səthini baş barmaqla digər 4 barmaq arasına almaqla sıxın və diz oynağından bud-çanaq oynağına qədər spiralşəkilli hərəkətlərlə hamarlayın. Bu hərəkətləri edərkən dərini çox sıxmayın - çünki dəridə göyərmələr əmələ gələ bilər.
Masajdan sonra kontrast duş qəbul etmək və dəriyə antisellülit krem sürtmək yaxşı nəticə verir.
Ev şəraitində tətbiq edilən vibromasaj aparatından istifadə edilməsi ilə daha yaxşı effekt almaq olar. Vibromasaj aparatından istifadə etməmişdən əvvəl dəriyə antisellülit krem də çəkmək məsləhət görülür.
Bal ilə masaj - ilkin başlayan sellülitin müalicəsi üçün çox xeyirli üsul hesab olunur. Bal orqanizmdən toksinlərin xaric edilməsinə kömək edir. Kurs müalicəsi 15 masajdan ibarət olub, günaşırı olaraq 5-10 dəqiqə ərzində aparılır. İstifadə edilən təbii bal xarlanmış şəkildə olmamalıdır. Bala aromatik yağları da (limon, adaçayı, pozmarin, lavanda və s.) əlavə etmək olar (1 çay qaşığı bal + 5 damcı yağ və ya yağların qarışığı). Bal ilə yağları masajdan bilavasitə əvvəl qarışdırırlar. Bu məqsədlə bir neçə yağdan istifadə edilirsə, əvvəlcə yağları bir-biri ilə qarışdırır, sonra isə üzərinə bal əlavə edərək bir daha yaxşı-yaxşı qarışdırırlar. Balı əllərin ovuc hissəsinə yaxın və onları sıx şəkildə dəriyə "yapışdırın". Sonra isə kəskin hərəkətlə ovuclarınızı dərinin üzərindən qaldırın. Bu cür döyəcləyici hərəkətlər tədricən daha kəskin və güclü olmalıdır. Masajın ilk seansları zamanı bəzi narahatlıqlar ola bilər. Lakin sonradan dəri bu proseduraya uyğunlaşdığı üçün masaj yüngül keçir.
Masajdan sonra balın qalıqlarını yumşaq hamam lifindən istifadə etməklə ilıq su ilə yuyub dəriyə nəmləndirici krem sürtürlər.
Bürünmələr - sellülitlə mübarizədə çox yaxşı vasitədir. Bürünmələri ev şəraitində də etmək mümkündür. Göy və ya ağ gili xamaya bənzər qatılıq alınana qədər su ilə qarışdırın, üzərinə bir necə damcı portağal və ya limon yağı, 1 çay qaşığı üyüdülmüş qəhvə, 1 çay qaşığı bal əlavə edib qarışdırdıqdan sonra dərinin problemli sahələrinə sürtün. Sonra bədənin bu maska çəkilən hissəsini sellofan plyonka ilə bürüyün və 1 saat ərzində üstünüzü yorğan və ya isti ədyal ilə örtüb uzanın. Şokolad ilə bürünmələr də çox yaxşı effekt verir. Acı şokoladı su hamamın üzərində əridin, ilıq şəkildə bədəninizə çəkin və plyonka ilə bürüyün. Sonra üstünüzü yorğanla örtüb 1 saat uzanın. Bürünmələrin digər reseptləri:
- 10 damcı limon yağı, 20 damcı kamfora yağı, çalınmış 2 yumurta sarısı, bir qədər su;
- dəniz yosunlarını (apteklərdə satılır) suda isladın və dərinizə çəkin;
- təbii alma sirkəsini eyni miqdarda su ilə qarışdırıb bədəninizə çəkin.
Bürünmələrdən sonra duş qəbul edin və antisellülit krem çəkin. Belə bürünmələri həftədə 2 dəfə etmək olar. Əgər sizdə ürək-damar sistemi xəstəlikləri və ya dərinizdə yaralar varsa, bürünmələrdən istifadə etməyin!
Ev şəraitində banka köməyi ilə masaj etmə də sellülitlə mübarizədə yaxşı effekt verir. Dəriyə antisellülit krem çəkib adi tibbi bankanı bərk "yapışdırın". Sonra bankanı bədənın bud və sağrı hissələrində "gəzdirin". Bütün hərəkətləri aşağıdan yuxarıya doğru etmək lazımdır. Bu masaj kifayət qədər ağrılı olur və hətta dərinizdə göyərmələr əmələ gələ bilər. Belə masaj həftədə 2 dəfə etmək lazımdır. Damar xəstəliklərindən əziyyət çəkən qadınlara bu masaj qadağan edilir.
Sonda bir daha qeyd etmək istəyirik ki, əgər siz pəhriz saxlamasanız və heç olmasa adi bədən tərbiyəsi hərəkətlərini etməsəniz nə evdə, nə də salonda aparılan antisellülit tədbirləri arzu olunan nəticəni verməyəcəkdir.
Milli.Az
20-09-2021, 06:57 | "Bəlkə də, rəhbərliyin mənə yazığı gəlir" - Sənan Qurbanov
"Hər dəfə məğlubiyyətdən sonra nəsə danışmaq çətindir".
Bildirir ki, bu sözləri "Keşlə"nin baş məşqçisi Sənan Qurbanov Azərbaycan Premyer Liqasının 4-cü turunda "Neftçi" ilə keçirilən oyundan sonra keçirilən mətbuat konfransında deyib.
0:3 hesablı məğlubiyyəti şərh edən çalışdırıcı bildirib: "Belə start gözləmirdik ki, 4 oyundan sonra xalsız qalaq. Bəlkə məşqlər bizi aldatdı, bəlkə transferlərdə tələsdik. Avrokuboklar bizi tələsdirdi. Təəssüf ki, səviyyə aşağı olan futbolçular gəldi. O pula daha yaxşısını almaq olardı. Bir az səbr edib başqa oyunçular gətirsəydim, bəlkə daha yaxşı olardı. Getmək asandır. İnsan nəyəsə inanır, çalışırsan ki, bəlkə düzələr. "Neftçi" də olsa, uduzmaq təsir edir. Əlimizdə düşən şanslardan istifadə edə bilmirik. Bu təzyiq üzərimizdə var. Qarşıdakı günlərdə nə olacaqsa olacaq".
Qurbanov istefanın gündəmdə olduğunu gizlətməyib: "Kuboku qazanandan sonra heç kim istefa barədə yazmırdı. Baş məşqçisiz necə kuboku qazanmaq olar? Hər məşqçi başa düşür ki, məğlubiyyət artdıqca çemodan dolur. Futbolda təsadüf olmur. Kuboku da təsadüfən qazanmamışıq. Rəhbərlik desə, hər zaman getməyə hazıram. İnsan düzəltməyə daha çox çalışmalıdır. İstefam gündəmdədir, burada təzminat söhbəti eləmirəm. Sabah rəhbərlik deyə bilər ki, sağ ol, işimiz bura qədərdir. İşimdən tutub yapışmamışam. Heç nədə qorxum yoxdur. İstefa lazım olsa, edəcəyəm. Bəlkə də, getməyim çıxış yoludur və ya əksinə. Yalvarıb burada qalmaq fikrim də yoxdur. Rəhbərlik nə əziyyət çəkdiyimi görür. Bəlkə də, rəhbərliyin yazığı gəlir ki, səhərdən axşama qədər əziyyət çəkir. Məğlubiyyətin birbaşa günahkarı mənəm. Legioner məşqçilərdən deyilik ki, təzminat tələb edək. Çıxış yolunu hamımız axtarırıq".
(apasport.az)
20-09-2021, 06:38 | Ümmətül-vəsət kimlərdir?
"(Sizin üçün müstəqil bir qiblə təyin etdiyimiz kimi) sizi orta (ifrat və onun ziddi arasında mötədil) bir ümmət etdik ki, (Qiyamət günü) siz insanlara şahid olasınız və bu Peyğəmbər də sizə şahid olsun. Biz sənin əvvələr üz tutduğun qibləni (Beytül-Müqəddəsi) Peyğəmbərə tabe olan şəxsi geri dönən (və keçmiş qiblədə qalan) şəxsdən ayırd etməkdən (əzəli elmimizi xaricdə gerçəkləşdirməkdən) başqa bir şey üçün (qiblə) təyin etməmişdik. Hərçənd ki, bu hökm Allahın hidayət etdiyi şəxslərdən başqası üçün çətin və ağır idi. Allah sizin imanınızı (keçmiş etiqadlarınızın, yaxud əvvəlki qibləyə üz tutub etdiyiniz ibadətlərin savabını) zay etmək istəmir. Həqiqətən, Allah insanlara qarşı olduqca şəfqətli və mehribandır". ("Bəqərə" 143).
Hədislərin buyurduğuna görə ümmətül-vəsət Məsum İmamlardır (ə). Çünki onlar bütün elmdən agahdırlar. İkincisi isə ədalətləri vardır. Belə ki, Allah Təala bu ayədə buyurur: "Allah (xüsusi yaradılış iradəsi ilə) siz (Peyğəmbərin) Əhli-Beyt(in)dən (əqidə, əxlaq və əməllərdə) hər cür (növ) pisliyi təmizləmək və sizi - paklığın bütün cəhətlərində - pak etmək istəyir". ("Əhzab" 33). Bu ayədən də göründüyü kimi, Əhli-beyt (ə) ismət və ədalət nümunəsidirlər.
Təfsirçilərin nəzərinə görə ümmətül-vəsət nə ifrat əhlidirlər, nə də təfrit. Göründüyü kimi, ümmətül-vəsət adi insanlar deyildirlər, onlar xüsusi insanlardır.
Qurani-Kərim ümmətül-vəsəti əməllərə şahid olan kimi tanıtmışdır. Qiyamət günü insanların əməlinə şəhadət verəcəklər. Şahid olmaq üçün elmə və ədalətə ehtiyac vardır. İnsanların hamısının elmi və ədaləti yoxdur. Başqa bir ayədə oxuyuruq: "Və de: "İstədiyinizi edin ki, tezliklə əməlinizi Allah, Onun Peyğəmbəri və möminlər (əməllərinizin dünyadakı şahidləri) görəcəklər və tezliklə gizlini və aşkarı bilənə tərəf qaytarılacaqsınız. Beləliklə, O sizi (dünyada) etdiklərinizdən xəbərdar edəcəkdir"". ("Tövbə" 105). Bu ayənin təfsirində də məqsəd Əhli-beyt (ə) olduğu bəyan edilmişdir.
İmam Sadiq (ə) buyurur: "Məgər belə ola bilərmi ki, o ümmətin ki, bəzi insanları dünya məhkəməsində bir neçə xurma üçün şəhadət verməyə layiq olmasın, lakin Qiyamət günü bu qədər insana şəhadət vermək ləyaqətinə malik olsun?".
Hər bir halda Qiyamət günü bütün insanlara görə şəhadət vermək ləyaqətinə Məsum İmamlar (ə) malikdirlər. Bəs niyə Allah Təala burada bəzi insanlara işarə etmək əvəzinə, ümmət adını çəkmişdir. Cavabında deməliyik ki, Allah Təala Quranda hətta bir nəfəri belə ümmət adlandırır. "Həqiqətən, İbrahim (insani kamilliklərinə görə özü təklikdə sanki) bir ümmət idi". ("Nəhl" 120).
Məsumlardan (ə) gələn hədisdə oxuyuruq: "Biz orta ümmətik. Biz Allahın xəlqə olan şahidiyik. Yer üzündə hüccətiyik. Biz insanlara şahidik, gərək bizə tərəf qayıdasınız. Təqsirkarlar gərək səhlənkarlıqlarını buraxsınlar və bizə qoşulsunlar".
Bu ayələrdən çıxartdığımız nəticələr:
- İlahi Övlilayar, bizim əməllərimizə nəzarət edərlər.
- Qiyamət günü silsilə mərhələlər vardır ki, məhkəmədə ilk olaraq, Məsum İmamlar (ə) insanlara şahidlik edərlər. Sonra isə Peyğəmbər (s) İmamlara (ə) şəhadət verər.
- İmtahan - İlahi sünnətdir. Allah bəzən də əmrini dəyişərək, insanları imtahan edər.
- Dini göstərişlərə əməl etmək inkişaf mənbəyidir. Ona itaətsizlik etmək isə süqut etməkdir.
- Təslim məqamı adi insanlar üçün ağırdır. Bu məqama ancaq o kəslər malik olar ki, İlahi hidayət onlara şamil olar.
- Bütün dəyişikliklər (qiblənin dəyişməsi kimi) Allahın rəhmətindən qaynaqlanır.
Milli.Az
20-09-2021, 06:22 | Üz və bədən dərisini cavanlaşdıran kosmetoloji vasitələr
Müasir kosmetologiya üz və bədən dərisinin cavanlaşdırılması üçün çoxsaylı kosmetik vasitələr təklif edir.
Əgər siz xarici görünüşünüzü yaxşılaşdırmağa qərar vermisinizsə, onda mütləq müasir və ozünü təsdiq etmiş kosmetoloji mərkəzə müraciət edin. Burada həkim sizi diqqətlə müayinə etdikdən sonra, fərdi şəkildə olmaqla, məhz sizin üçün daha effektiv və sağlamlığınız üçün təhlükəsiz cavanlaşdırma sxemi hazırlayacaqdır. Üz və bədən dərisinin cavanlaşdırılması üçün müalicə kursuna müxtəlif proseduralar daxil ediləcəkdir. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, hər bir üsulun özünün də əks göstərişləri vardır.
Hesab olunur ki, dərinin qocalmasının əsas səbəblərindən biri onun toxumalarında oksigen çatışmazlığıdır.Ozonoterapiya- toxumalarda məhz oksigenin həcmini artıran proseduradır. Ozonoterapiya həm lazımi sahələrə dərialtı yerli inyeksiyalar şəklində, həm də bütün bədənə təsir etməsi üçün ozonlaşdırılmış fizioloji məhlulun damardaxili sistem şəklində yeridilməsi üsulu ilə aparılır. Nəticədə hüceyrələr səviyyəsində maddələr mübadiləsi sürətlənir, yeni hüceyrələr sintez olunur, kollagen və elastin hüceyrələrin yaranması sürətlənir, qırışlar hamarlaşır, dəri cavanlaşır, damar ulduzcuqları, piqment ləkələri yox olur.
Fotocavanlaşdırma (yüksək intensivli işığın köməyilə cavanlaşdırma) - cavanlaşdırmanın ən effektiv və məşhur üsullarından biridir. Fotocavanlaşdırmanın nəticəsində kiçik qırışlar, piqment ləkələri, damar ulduzcuqları yox olur, dərinin elastikliyi artır, üzün rəngi yaxşılaşır.
Lazerin təsiri altında dərinin strukturu yaxşılaşır, dəri elastik olur, kiçik qırışlar yox olur, piqment ləkələri solğunlaşır və ya tamamilə itir, üz konturu yaxşılaşır.
Lazerli cavanlaşdırmaya əks göstərişlər - hamiləlik, dərinin zədələnmələri və dəridəki irinli xəstəliklərin kəskinləşməsidir.
Məlum olduğu kimi krem, maska və bu kimi digər kosmetik vasitələr xaricə - dəri səthinə tətbiq edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu vasitələr dəriyə hopmalıdır. Əgər dərman vasitələrini, vitaminlər, kollagen və dərimizə lazım olan digər vasitələri mikroiynələrlə dərinin içərisinə yeritmiş olsaq, onda onların effekti daha güclü olar. Mezoterapiyanın da mənası məhz bundan ibarətdir.
Bəzi insanlarda dəri daxilinə yeridilmiş bu preparatlara qarşı allergik reaksiyalar ola bilər. Ona görə də cavanlaşdırma prosedurasını keçirməmişdən əvvəl həmin şəxs tam tibbi yoxlamadan keçməlidir. Mezoterapiyanın köməyi ilə dəri səpgilərini, sellüliti, piylənməni, qırışları, saçların tökülməsini, üz dairəsinin sallanmasını və s. halları müalicə etmək olar.
Mezoterapiyaya əks göstərişlər: öd daşı xəstəliyi, qanın laxtalanmasının pozulması, hamiləlik, əməliyyatdan sonrakı bərpa dövrü, onkoloji xəstəliklər və s.
Dərin pilinq (və ya "cilalanma") - dərinin nazik üst qatının xüsusi aparat vasitəsi ilə cərrahi üsulla xaric edilməsidir. Dərin pilinqin köməyi ilə səpgiləri, kiçik qırışları, çapıqları, tatuirovkanı aradan qaldırmaq olar. Prosedura mütəxəssisdən böyük ehtiyat və peşəkarlıq tələb edir. Dərin pilinq ümumi narkoz və antibiotik qəbulu ilə həyata keçirilir. Sağalma prosesi 7-14 gün çəkir. Əməliyyatdan sonra 3 ay ərzində dərini mütləq günəş şüalarının təsirindən qorumaq lazımdır ki, piqment ləkələri əmələ gəlməsin. Bu prosedura dərinin ağır irinli xəstəlikləri, epilepsiya, ağır somatik xəstəliklər, keloid çapıqların əmələ gəlməsinə meyllilik olduğu hallarda və s. keçirilə bilməz.
Kimyəvi pilinq - bu prosedura zamanı dəriyə nazik qatla çəkilən müxtəlif turşuların köməyi ilə dərinin üst qatı xaric edilir. Bu cavanlaşdırma üsulu daha tez nəticə əldə etməyə imkan verir: dərin olmayan qırışlar, səpgilər aradan götürülür. Kimyəvi pilinqin ən başlıca çatışmazlıqlarından biri, tətbiq edildikdən sonra, bir həftə ərzində (istifadə olunan preparatlardan asılıdır) dəridə qızartının qalmasıdır.
Milli.Az
20-09-2021, 06:16 | Alimlər koronavirusa qalib gəlmək üçün yeni ideya irəli sürüblər
Alimlər koronavirusa qalib gəlmək üçün əvvəlki pandemiyaların -tif, sarı qızdırma və su çiçəyinin təcrübələrindən yararlanmaq ideyasını irəli sürüb.
Pandemiyanın 1 ili barədə toplanan materiallar göstərib ki, COVİD-19-un İspanka virusu kimi öz-özünə gücünü itirib zəifləyib aradan qalxacağına ümid etmək olmaz. Koronavirusa qarşı effektiv dərman kəşfi isə yaxın gələcəkdə görünmür.
COVİD-19 virusunun digər viruslardan daha ağıllı, güclü və insana qalib gəlməsinin bir səbəbi Yer üzündə aerozol üsulu ilə də yayılmasındadır. Bir qrup alim hesab edir ki, koronavirusla mübarizə üçün ayrı silahdan istifadə olunmalıdır. İnsanlığın əsrlər boyu mübarizə apardığı bir çox xəstəliklər heç də dərman və vaksinlərlə aradan qalxmayıb.
Məsələn, vəba və tif xəstəliyinə qalib gəlmək üçün Londonda dərmanlar yox, 318 milyon ədəd kərpic və 10 milyon kubmetr daş beton lazım olmuşdu. Britaniya paytaxtının bütün kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması üçün 1866-cı ildə bu qədər tikinti materialı istifadə edilmişdi. Məhz bundan sonra bu şəhərdə tif, xolera alovlanması baş verməmişdi.
Malyariya və sarı qızdırmanın tropik regionlarda yayılmasının qarşısını almaq üçün şəhərlərin kənarlarında olan nəhəng gölməçələr, ağcaqanadla dolu bataqlıqlar qurudulub və torlarla örtülmüşdü. Bu proseslərdən sonra malyariyanın qarşısı alınmışdı.
Koronavirusla mübarizə üçün də dərman və peyvənddən diqqətimizi çəkib, binaların havalandırma, ventilyasiya sisteminin təkmilləşməsi, yenidən qurulmasına başlamalıyıq. "The Аtlantic" nəşrində dərc olunan məqalədə deyilir ki, virusun ötürülmə yollarının qarşısı alınmasa, pandemiya səngiməyəcək. Hər virusun yoluxma yolları araşdırılıb, ona uyğun mübarizə aparılmalıdır. COVİD-19 yeni yayılanda alimlər səhv yola girdilər. Onlar virusun qrip kimi xəstə adamla təmasdan təkcə hava-damcı ilə yayıldığını elan etdilər. Amma koronavirus hava ilə - aerozol üsulu ilə də yayılır. 1 il yarım keçəndən sonra bu dəqiqləşdi. Ona görə pandemiyanın əvvəlində ÜST deyirdi ki, maska virusdan qorumur, əlləri, üzü sabun, su ilə yumaq və xəstə adamdan məsafəli davranmaq lazımdır. Amma bir dəfə də olsun xəstə adamla ünsiyyətdə olmayan şəxslərin virusa yoluxduğu və virus hissəciklərinin 6-9 saat havada asılı qalması aşkar olunandan sonra səhv yolda olduğumuzu anladıq. Virus hava ilə yayılır. Ona görə açıq təmiz havada yoluxma riski azdır, qapalı məkanda isə çox. Ona görə də mübarizə metodlarına dəyişiklik edilməlidir.
Koronavirusla mübarizənin yolu keçmişdə olduğu kimi onun yayılma yolunu kəsməkdir. Müasir dövrdə bu ventilyasiya sistemidir. İnsanlar çoxdandır çirkli su içmir, şəhərlərdə bataqlıq yoxdur, əlləri yumaq üçün su və sabun var. Bəs biz niyə yoluxuruq? Səbəb nəfəs aldığımız çirkli havadır.
- Hər dəqiqə biz 8-10 litr hava alıb ağciyərlərimizlə dövr etdiririk. Ofisdə, qapalı yerdə hava aldıqda isə biz başqalarının ağciyərlərindən çıxan hava və qazlarla nəfəs alırıq.
Otaqda bir xəstə adamın burnundan çıxan virusun aerozol yəni millemtrik toz kimi zərrəcikləri (insan telindən 20 dəfə nazik və kiçik) havada asılı qalır, ventilyator, kondinsioner və insanların alıb-verdiyi nəfəslə isə o otağın bir tərəfindən digərinə uçur. Ona görə də istənilən an sosial məsafə anlamı pozulur və otağa girib çıxan hər kəs yoluxa bilir. Yalnız adi maska yox, ciddi respirator daim ağız-burunda olarsa yoluxma riski azalır. Aerozol hissəciklər daha təhlükəlidir, çünki onlar ağciyərlərin ən dərin qatlarına keçir.
Qrip virusu da aerozol yolla yayılır, bu hələ 1977-ci ildə sübut olunub. Lakin koronavirus qrip kimi deyil və o hər gün minlərlə can alır. Pandemiyanın 2-ci ilində biz həqiqəti görüb, koronavirusun yayılma yolları ilə mübarizə aparmalıyıq. Bununla bağlı Merilend universitetində unikal eksperiment aparılır və proqram hazırlanır.
Dövlətlər, hökumətlər bu vaxta kimi içməli su, sanitariya, qida təhlükəsizliyinə milyonlarla vəsait ayırıb. Amma indi virusların əlində əsir olmamaq üçün binaların tikintisi, havalandırılması və ventilyasiya sisteminə diqqət yetirməlidirlər. Qaydalar dəyişməlidir. Otaqların, qapalı məkanların 5 dəqiqədən bir havasının yenilənib, təzə hava axını ilə təmin olunması metodları işlənməlidir. Binaların, evlərin layihələndirilməsində virusların yayılmasına qarşı tədbirlər görülməlidir.
Kondinsioner, ventilyator, ümumi sistem havalandırılması işə yaramır. Onlar otaqda olan aerozol virusları bir tərəfdən digərinə yayıb insanları yoluxduracaq. Ventilyasiya sistemləri yarım saat ərzində 4-6 dəfə bütün məkanın havasını dəyişməlidir. Bunun üçünsə filtlər quraşdırılmalıdır. Amma bu metod çox bahalıdır. Əgər xəstəxana, məktəblər, dövlət idarələrində bu sistem dəyişdirilsə, milyardrlarla dollar vəsait lazimdır. Ona görə ÜST və hökumətlər üçün vaksin daha asan və ucuz yol kimi görünür. Lakin görünən odur ki, vaksinlə koronaya qalib gəlmək mümkün olmayacaq.
Daha etibarlı yolla getməliyik ki, gələcəkdə də viruslar dünyanı iflic etməsin. Yaxşı olar ki, milyardlar da olsa, havalandırma sistemlərində dəyişiklik olunsun. Əks təqdirdə, pandemiyanın vuracağı zərər bu xərclərdən daha çox olacaq.
Axar.az
6-09-2021, 10:46 | DSX-nın yeni mətbuat katibi təyin olunub? - RƏSMİ
Dövlət Sərhəd Xidmətinin (DSX) Mətbuat mərkəzinə yeni kadr təyinatı olmayıb.
Bunu Trend-ə açıqlamasında Xidmətin Mətbuat mərkəzinin rəisi Maya Şərifova deyib.
Mərkəz rəisi bildirib ki, hazırda mərkəzə özü rəhbərlik edir: "Mərkəzə heç bir yeni təyinat olmayıb. Polkovnik-leytenant Rəşad Məşədiyev ötən il qurumun Mətbuat mərkəzinin rəis müavini təyin edilib və hazırda da həmin vəzifəni icra edir. Həmin şəxs yeni vəzifəyə təyin olunmayıb, məlumat həqiqəti əks etdirmir".
6-09-2021, 10:34 | Milli Qəhrəmanın oğlu erməni rəqibinə qalib gələrək kuboka sahib olub - FOTO
Milli Qəhrəmanın oğlu erməni rəqibinə qalib gələrək kuboka sahib olub.
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Asif Məhərrəmovun ( Fred Asif) oğlu Azər Məhərrəmov peşəkar "Arm Wrestling" liqasında erməni rəqibinə qalib gəlib.
Həmyerlimiz Azər Məhərrəmov və erməni rəqibi arasında qarşılaşma Ukraynanın Kiyev şəhərində baş tutub. Qələbə qazanan Azər Məhərrəmov "Arm Wrestling" liqasının kubokuna sahib olub.
Trend
6-09-2021, 10:21 | Alkaraz 1990-cı ildən bəri Böyük Dəbilqə turnirinin ən gənc dörddəbir finalçısı olub
İspaniyalı tennisçi Karlos Alkaraz ABŞ Açıq Çempionarının ("US Open") dördüncü mərhələsində almaniyalı Peter Qoyovçik üzərində qələbə qazanıb.
Görüş 18 yaşlı ispaniyalının 5:7, 6:1, 5:7, 6:2, 6:0 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. Bu qələbə sayəsində K.Alkaraz dörddəbir final mərhələsinə yüksəlib.
Karlos Alkaraz 1990-cı ildən bəri Böyük Dəbilqə turnirinin ən gənc dörddəbir finalçısı olub. Dörddəbir finalda ispaniyalı tenisçi Frensis Tiafo (ABŞ) - Feliks Oje-Alyassim (Kanada) cütlüyünün qalibi ilə qarşılaşacaq.
Qeyd edək ki, Karlos Alkaraz Professional Tennisçilər Assosiasiyasının reytinqində 55-ci yerdədir.
Trend
6-09-2021, 10:19 | Şahmatçımız Rauf Məmmədov Avropa çempionatında 6-cı olub
İslandiyanın paytaxtı Reykyavikdə kişi şahmatçılar arasında Avropa çempionatı başa çatıb.
Azərbaycan şahmatçısı Rauf Məmmədov 7,5 xalla 6-cı yeri tutub. Onunla eyni xalı toplayan Nicat Məmmədov əlavə götəricilərə görə 17-ci pillədə qərarlaşıb. Digər şahmatçılarımızdan Nicat Abbasov 6,5 xalla 42-ci, Aydın Süleymanlı 6 xalla 67-ci, Read Səmədov isə 5,5 xalla 91-ci olub.
On bir turdan ibarət turnirin qalibi Rusiya təmsilçisi Anton Demçenko olub.
6-09-2021, 10:10 | Yaşlı qadının 500 milyon avroluq lotereya bileti oğurlandı
İtaliya polisi Neapolda tütün dükanı sahibini saxlayıb.
Onun yerli sakinlərdən olan yaşlı qadının 500 milyon avro uduşlu lotereya biletini oğurladığı bildirilib.
Cinayətkar Roma hava limanından Kanar adalarına uçmaq istəyərkən ələ keçib. Lakin onun üzərində xoşbəxt bilet tapılmayıb.
Hazırda biletin axtarışları davam edir.
