15-05-2021, 05:49 | Uşaqlar üçün YENİ TƏHLÜKƏ - Mütəxəssislərdən MÜHÜM XƏBƏRDARLIQ
Pandemiya səbəbilə uşaqların rəqəmsal ekranlar qarşısında keçirdiyi orta vaxt artıb.
Mütəxəssislər bunun göz quruluğu, rəqəmsal göz yorğunluğu, baş ağrısı və bulanıq görmə kimi şikayətlərə səbəb olduğunu xəbərdar edirlər.
Türkiyə Sağlamlıq Elmləri Universitetinin göz sağlamlığı və xəstəlikləri mütəxəssisi professor Yelda Özkurt COVID-19-un tənəffüs sisteminə olduğu kimi, gözlərə də ciddi təsir edə biləcəyini, hətta ilk tapıntıların belə gözdə görülə biləcəyini bildirib.
Y.Özkurt uşaqlarda göz qapaqlarının iç hissəsini və göz bəbəyini əhatə edən kəskin iltihab, sulanma, qızartı, şişlik kimi halların müşahidə edildiyini deyib.
Professorun sözlərinə görə, xarici mühitlə davamlı təmasda olan əllərin gözlərə sürtündüyü zaman, göz vasitəsilə COVID-19-a yoluxma üçün zəmin hazırlanır: "Bu, araşdırmalar əsasında sübut olunub. Buna görə də infeksiyaya yoluxma riskinin qarşısını almaq üçün gözlərin qorunması ağız və burun qədər vacibdir. Bütün viral xəstəliklərdə olduğu kimi, gözlə təmasda olan və daha sonra digər insanlara və səthlərə toxunan əllər tərəfindən də yoluxma ehtimalı olduğunu unutmamalıyıq".
Y.Özkurt vurğulayıb ki, pandemiya səbəbiylə əksər yerlərdə məktəblərin bağlı olması uşaqların planşet, kompüter və telefon kimi rəqəmsal ekranlar qarşısında keçirdikləri müddəti artırıb ki, bu da onların səhhətinə mənfi təsir edir. Professor tövsiyə edir ki, göz yorğunluğunun olmaması və göz xəstəliklərinin artmaması üçün uşaqları mümkün qədər ekran qarşısından çəkindirmək lazımdır.
O deyib ki, son 5 ildə Çində 6-8 yaş qrupundakı təxminən 125 min uşağın göz qüsuru hesablamalarına əsaslanan araşdırmada, zəif görmə 6 yaşındakı uşaqlarda 3 dəfə, 7 yaşındakılarda 2, 8 yaşındakılarda isə 1,4 dəfə artdığı müəyyən edilib. Bu səbəbdən də Y.Özkurt son zamanlarda göz müayinəsindən keçməmiş bütün uşaqların müayinə olunmalı və mövcud nöqsanların müəyyən edilərək müalicə olunmasının vacibliyini ifadə edib və bildirib ki, xüsusilə əl ilə göz təması azaldılmalı və ümumi gigiyena qaydalarına ciddi riayət edilməlidir. (publika.az)
15-05-2021, 05:47 | Ayaqlarınızda bu 3 əlamət varsa - Qaraciyəri yoxladın
Qaraciyərin yağlanması və hepatozunun əlamətlərini ayaqlarda bəzi dəyişiklik, ləkələrlə də bilmək olur.
3 əlamət qaraciyərin zədələnməsini göstərə bilər.
1. Pəncənin xarici görünüşü ürəyin ayaqların aşağısına qanı yaxşı vurmadığını və burda damar sistemində problem olduğunu göstərir. Amma əgər damarlarda problem varsa, deməli, qaraciyərin də vəziyyəti yaxşı deyil.
2. Ayaqlarda xırda, qırmızı və ya qəhvəyi nöqtələrin yaranması - xüsusən dizdən aşağı hissədə.
3. Dabanlarda çatlar - orqanizmdə B 3 vitamini və Omeqa 3 defisitini göstərir. Bunlar da qaraciyər tərəfindən depolanır.
Əgər ayaqlarınızda quruma, çatlar, xırda nöqtələr, qırmızı xallar, dabanlarda qaşınma varsa, siz qaraciyərinizi yoxladın və müalicə edin. /medicina.az
15-05-2021, 05:45 | XƏBƏRDARLIQ: Marketdən evinizə gətirdiyiniz "ölüm yağı" - XƏRÇƏNG YARADIR
Yağlardan istifadə zamanı nəyə diqqət etmək lazımdır?
Qida rasionunda yağların düzgün və yaxşı mənimsənilməsi üçün ümumi yağın 70%-i heyvan, 30%-i isə bitki yağı olmalıdır. Yağların isti emal zamanı qidalıq dəyərlərinin dəyişilməsi temperaturdan və isti emalın davametmə müddətindən asılıdır. Bunlar artıq olduqda, bioloji aktiv maddələrin artmasına səbəb olur.
200°C-dən yuxarı temperaturada qızdırdıqda və dəfələrlə istifadə edildikdə, yağlar kanserogen olur və bəd şişlər əmələgətirmə qabiliyyətinə malik olur. 20-30 q bitki yağı, insan orqanizminin doymamış yağ turşusuna olan gündəlik tələbatını ödəyir. Onların çatışmaması orqanizmin inkişafını zəiflədir və sağlamlığa mənfı təsir göstərir. Onların qida rasionunda gündəlik norması sutkada tələb olunan kaloriliyin 1%-ni, yaxud 7-8 qram təşkil edir.
Hansı yağı seçmək lazımdır?
Bu gün bazarlarda "bitki yağı" adı altında tərkibində palma yağı və palma qozu yağı olan ərzaq məhsulları kifayət qədərdir. Bir çox Avropa ölkələrində qadağan olunmasına baxmayaraq, ucuz olması səbəbindən dünyanın bir çox ölkəsində həmin yağ qida məhsulları və kosmetika sənayesində də tətbiq edilir. Palma yağı otaq temperaturunda bərkiyir və digər yağlarla yaxşı qarışır. O, günəbaxan yağı kimi yüksək temperaturda xarab olmur.
Digər bitki yağları ilə müqayisədə palma yağının tərkibində doymuş yağların miqdarı xeyli yüksəkdir - tərkibində doymuş yağların faizi nə qədər yüksək olarsa, bitki yağı o qədər daha az zərərli sayılır.
İstehlakçıları palma yağının zərərsizliyinə və ya hətta xeyirli olduğuna inandırmağa çalışsalar da, aparılmış araşdırmalar nəticəsində dünyanın 23 ölkəsində palma yağı istehlakının artması ilə işemik ürək xəstəliklərinin artması arasında əlaqənin olduğunu müəyyən ediblər. Həkimlər eləcə də şübhə etmirlər ki, palma yağı ateroskleroz əmələ gətirən qandakı "pis xolesterini" artırır.
Palma yağından istifadə piylənmə və qlobal miqyasda xroniki xəstəliklərin inkişafına gətirib çıxarır, eyni zamanda ekologiyaya da ciddi ziyan vuraraq tropik meşələrin məhvinə səbəb olur.
Beynəlxalq təşkilatlar zərərli yağlara qarşı hansı tədbirlər görüblər?
Hələ 2003-ci ildə ÜST və BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) palma yağının sağlamlığa mümkün zərərlərinə diqqət çəkib. Lakin o zamandan bəri palma yağının dünyada istehsalı və istehlakı ikiqat artıb, 1995-ci ildən 2017-ci ilədək müddətdə isə palma yağı istehsalı dörd dəfə artıb. Bu cür artımın səbəblərindən biri məhsullarını bazarlara çıxarmaq üçün güclü lobbi yaratmış hazır yemək və yarımfabrikat istehsalçılarında görürlər. Məhz həmin istehsalçılar tərəfindən istehlakçıları aldatmaq məqsədilə palma yağının orqanizmə faydaları haqqında bir çox saxta məlumatlarla dolu məqalələr də dərc olunub. Hətta bu mövzulu doqquz məqalədən dördünün Malayziya Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin sənayenin inkişafına cavabdeh olan şöbəsinin əməkdaşları tərəfindən hazırlanması belə aşkar edilib.
İnqrediyentlər siyahısında, palma yağı 200-dək alternativ ad altında göstərilə bilər. Sadəcə "bitki yağı kimi" yazılması ən böyük hiylələrdən biri hesab oluna bilər. Odur ki, yağ seçərkən diqqətli olun. (MediaBaku)
13-05-2021, 08:27 | Podaqra zamanı böyrəklərin zədələnməsi
Podaqra xroniki,proqressedici xəstəlik olub,purin mübadiləsinin pozulması və bədəndə artıq miqdarda sidik turşusunun artması və uratların dayaq-hərəki aparatda və daxili orqanlarda çökməsi ilə xarakterizə olunur.Xəstəlik zamanı sayılan patoloji proseslər böyrəklərə də təsirsiz ötüşmür.Belə ki,bu zaman uratlar böyrəklərdə də çöküntü verir və orqanı sistemli şəkildə zədələyir.Xəstəlik üçün aşağıdakılar xarakterikdir:
- hgiperurekemiya
- podaqrik arterit
- böyrək intersistensiyasının zədələnməsi
- böyrək damarlarının zədələnməsi
- böyrəkdaşının əmələ gəlməsi
Podaqra xəstəliyi zamanı 80% xəstələrdə böyrəklərin zədələnməsi müşahidə olunur.Bu zaman hiperurekemiya hədəf orqanlarda kristalzasiyaya və lekositar infiltirasiya baş verdikdə podaqraya transformasiya edir.O zaman ki,urokemiya aşağı həddə olur,bu zaman podaqra baş vermir.Yüksək hiperurikemiyanın podaqra xəstəliyinin əmələ gəlməsi üçün risk faktoru olması sübut edilmişdir.Belə ki,hiperurikemiyanın səviyyəsi 0,54mmol/l olduqda 90% müayinə olunmuş xəstələrdə podaqra qeydə alınmışdıər.Amma urikemiyanın səviyyəsi 0,48 mmol/l olan xəstələrin 17%-də podaqra qeydə alınmışdır.Çoxsaylı kiliniki müşahidələr kişilər üçün urikemiyann ən yüksək həddinin 0,36 mmol/8l,qadınlar üçün isə ən yüksək həddin 0,32 mmol/l olduğunu təsdiq etmişdir.
Podaqra xəstəliyinə adətən 25-50 yaşda,əsasən kişilərdə rast gəlinir.Qadınlarda xəstəliyə az və menopauza dövründə rast gəlmək olur.
Podaqraya ikincili xəstəlik kimi,bəzi qan xəstəliklərində,sitostatik qəbulu zamanı,bədxassəli şişlərə şüa terapiyasında rast gəlmək olur ki,bu zaman da böyrəklərin zədələnməsi eyni qayda ilə baş verir.
Podaqra zamanı böyrək zədələnməsi özünü aşağıdakı əlamətlərlə göstərir:
- sidik sindromu
- hematuriya
- yüngül proteinuriya
- leykosituriya
- oynaq zədələnmələri
- urat nefropatiyası
Xəstəliyin ikinci əsas əlaməti böyrəkdaşı sayılır ki,bu da sancılar və müstəqil daşdüşmə ilə müşahidə olunur.Bu zaman xəstələrdə daş mütəmadi olaraq əmələ gəlir və əksər hallarda da özü düşür.Bəzi hallarda daş və kristallar sidik yollarını tutaraq anuriyaya səbəb olur.Bəzi xəstələrdə hətta böyrəklərin podaqrik iltihabı baş verə bilir.Bu da xəstələrdə bəzi patologiyalarla özünü göstərir:
- bel hahiyəsində kəskin ağrılar
- yüksək bədən hərarəti
- hematuriya
Podaqra xəstəliyi səbəbli daşəmələgəlmə podaqranın müalicəsindən sonra keçib gedə bilir.
Milli.Az
13-05-2021, 08:25 | Kəskin podaqra artriti
Xəstəlik adətən bir-neçə il müddətində simptomsuz keçən yalnız hiperurikemiyadan sonra gecə vaxtı və ya səhər tezdən yataqdan qalxan zaman əmələ gəlir. Kəskin podaqra artriti travma, alkahol qəbulu, pəhrizdə pozuntular zamanı, cərrahi əməliyyatlarda, yanaşı xəstəliklərin kəskinləşməsində, lokal iltihabi proseslərdə aktivləşir.
Kəskin podaqra artriti zamanı əvvəlcə bir oynaqda ağrı, şikinlik və qızartı əmələ gəlir. Əlamətlər sürətlə inkişaf edir və xəstənin oynaqda hərəkəti məhdudlaşır. Xəstənin oynağına əl vasitəsilə azacıq təmas belə şiddətli ağrıya səbəb olur. Xəstəliyin ağırlaşması 2 gündən 7 günə qədər davam edir.
Xəstəlik yaşlılarda tutmalar, cavan adamlarda isə oliqoartirit və ya poliartirit tipində keçir. Kişilərdə əsasən ayaq oynaqları və böyük barmaq zədələnir. Qadınlarda isə əvvəlcə poliartrit inkişaf edir və ən çox əl oynaqları zədələnir.
Kəskin podaqra artriti zamanı xəstələrin bir çoxunda leykositoz və hərarətin yüksəlməsi müşahidə edilir. Kəskin podaqra artritinin xarakter xüsusiyyəti ağrıların qəflətən itməsi və xronik podaqra artriti inkişaf edənə qədər, tutmalar arası dövrdə qəti olmamasıdır. Bu müddətdə ağrının olması adətən oynaqda yanaşı gedən xəstəliklərlə əlaqədar olur. Xəstəlik müalicə olunmadıqda ağrılar tezləşir, daha uzun müddətli davam edir və prosesə digər orqanlar cəlb olunur.
Kəskin podaqra artriti tutmaları arasında intervallar müxtəlif olur. Müalicə olunmadıqda 1 il ərzində xəstələrin 60%-də baş verir. Ağrı tutmaları toxumaların (bağlar, oynaq kisəsi) iltihabı səbəbli müşahidə edilir.(milli.az)
13-05-2021, 08:12 | Qvardioladan çempionluq açıqlaması
İngiltərənin "Mançester Siti" komandasının baş məşqçisi Xosep Qvardiola açıqlama verib.
BBC-yə danışan Qvardiola, Premyer Liqada çempion olmaları haqda fikirlərini bildirib:
"Digərlərinə bənzəməyən bir çempionluq oldu. Bu, qazandığımız ən çətin tituldur. Bu mövsümü heç vaxt unutmayacam. Bu komandanın baş məşqçisi olduğum üçün çox xoşbəxtəm. Qarşılaşdığımız məhdudiyyətlərə və çətinliklərə baxmayaraq, çempion olduq və sabitliyimizi qoruya bildik".
"Mançester Siti" Premyer Liqada sona üç tur qalmış çempionluğunu rəsmiləşdirib.
13-05-2021, 08:10 | Bu 2 barmağın uzunluğu XASİYYƏT və SAĞLAMLIĞINIZdan xəbər verir
Ana bətnində olan dölə həm qadın, həm də kişi hormonları təsir edir. Qadın orqanizmi az miqdarda olsa da kişi hormonlarını ifraz edir.
Ana bətnində olduğu zaman dölə kişi hormonu (testosteron) və ya qadın hormonları (estrogenlər) daha az və ya daha çox təsir edə bilər. Bu uşağın ana bətnində inkişafına, onun müxtəlif orqan və sistemlərinin formalaşmasına təsir edir. Uşaq doğulanda isə bu onun xasiyyətində və sağlamlığında özünü büruzə verir.
Milli.Az bildirir ki, araşdırmalar göstərib ki, ana bətnində olarkən testosteronun (kişi hormonu) təsiri daha çox olduqda doğulan körpədə şəhadət barmağı adsız barmaqdan daha qısa, estrogenlərin (qadın hormonları) təsiri daha çox olduqda şəhadət barmağı adsız barmaqdan daha uzun olur.
İndependent-in məlumatına görə, müxtəlif ölkələrdə aparılmış 200-dən artıq elmi araşdırma göstərib ki, barmaqların uzunluğu ilə bəzi xasiyyət və sağlamlıq göstəriciləri arasında əlaqə var.
Adsız barmaq şəhadət barmağından uzun olan insanlar (şəkildə A variantı)daha aqressiv olur, əksər hallarda öz məqsədlərinə çatır, daha çox pul qazanırlar. Uşaq vaxtı belə insanlar hiperaktiv olur və bu səbəbdən məktəbdə problemlərlə üzləşir. Lakin dəqiq elmlərdə (riyaziyyat, fizika və s.) onlar çox yaxşı nəticələr əldə edir. Bu qrup insanlar stressə daha davamlı olur, stress vəziyyətlərindən daha tez çıxır.
Adsız barmağı şəhadət barmağından qısa olan insanlar (şəkildə b variantı) daha sülhsevər və sakit olur, konfliktlərdən qaçır, daha az pul qazanırlar. Bu insanlarda 1-ci qrup insanlarla müqayisədə ürək-damar sistemi xəstəliklərinə, depressiyalara daha tez-tez təsadüf edilir. Bu insanlar humanitar fənlərə (dillər, tarix və s.) daha çox meyil göstərir.
Adsız və şəhadıt barmaqları eyni uzunluqdadırsa (şəkildə c variant), bu insanlar təmkinli və mehriban olur, onları özündən çıxartmaq çətindir, etibarlı dostdurlar, istənilən insanla ünsiyyət qurmağı bacarırlar. Bu qrup insanlarda depressiya, nevroz və s. bu kimi nevroloji pozulmalara digər 2 qrupla müqayisədə daha az hallarda təsadüf edilir. (saglamolun.az)
13-05-2021, 08:08 | Təkcə əsəblər üçün deyil - Pişikotunun 10 faydası
Pişikotu min illərdir tibdə istifadə olunan dərman bitkisidir. Pişikotu yuxusuzluq əleyhinə ən çox istifadə edilən 5-6 şəfalı bitkidən ən əhəmiyyətlisidir. Onu çiçəklərindən ətir hazırlanarkən istifadə olunur. Həmçinin yuxugətirici funksiyası da var.
Bu bitki əsəbi narahatlıq, mədə bağırsaq ağrıları, ürək narahatlıqlarında istifadə edilir. Yuxudan tez-tez oyanıb sonra yata bilməyənlər, kabus görənlərə faydalıdır.
Bundan əlavə, menopauza, menstruasiya öncəsi sindrom, baş ağrısı və əzələ ağrıları zamanı istifadə olunur. Çay kimi də istifadə edilə bilər. Çayı yuxusuzluq üçün istifadə olunursa, yatmadan yarım saat əvvəl içmək daha yaxşıdır.
Pişikotunun faydaları:
-Spazm əleyhinə. Bədəndə yaranan spazmanı, bağırsaqlarda ani ağrıları və sancıları yox edir.
-Əsəb mənşəli baş ağrılarına və miqrenə qarşı yaxşı təsir göstərir.
-Pişikotu infarkt riskini əngəlləyir. Əsəblə başlayan sinə və ürək ağrılarına qarşı tədbir olaraq pişikotu istifadə edilə bilər.
-Xüsusilə qış aylarında soyuqdəymə və qrip kimi xəstəliklərdə öskürək və asqırığın kəsilməsinə kömək edir.
-Görmə zəifliyi səbəbi ilə meydana gələn baş ağrısının kəsilməsini təmin edir.
-Pişikotu revmatizmaya da mane olur.
-Maddələr mübadiləsinin sürətli işləməsinə kömək edir. /medicina.az/
13-05-2021, 08:00 | Bu tərəvəz xərçəngə qarşı dərmandır - Marketlərdə satılır
Brokkoli kələmin üzərində yen elmii araşdırma aparılıb. Nəticədə isə bu tərəvəzin bilinməyən faydası aşkarlanıb.
Aparılan araşdırmaya görə brokkolinin tərkibində xərçəng hüceyrələrinin qarşısını alan probiotiklər var. Bu maddələrin sayəsində bu tip bədxassəli hüceyrələr geri çəkilməli olur.
Elm adamları brokkolidən bağırsaq xərçəngi zamanı da istifadə etməyin faydalarının olduğunu diqqətə çatdırıblar.
Araşdırma nəticələri ''Nature Biomedical Engineering" jurnalında dərc edilib. /medicina.az
13-05-2021, 07:56 | Dərindən əsnəmək hansı xəstəlikdən xəbər verir? - Həkim nevroloq
İnsanın dərindən əsnəməsi reflektor proses olub, beyini aktivləşdirmək və adətən oksigen aclığını tez təmin etmək üçün baş verir.
Lakin insan gün ərzində dəfələlər uzun və dərin əsnəmələr edərsə bunun altında ciddi nevroloji səbəblər var.
Həkim nevroloq Olqa Qolubinskaya bəzən əsnəməyin ciddi problemdən də xəbər verdiyini bildirib.
"Yaşlı adamlar tez-tez dərindən əsnəyirsə, bu ürək çatışmazlığı, ürək damarının tutulmasından xənər verə bilər. Gənclərdə psixi pozulmalar, yuxu pozulması, nevrozlar, depressiya zamanı gün boyu çoxsaylı əsnəmələr olur.
Əgər əsnəmə ilə yanaşı insanda asteniya, diqqət yayqınlığı, yaddaş zəifliyi, baş ağrısı, əhvalsızlıq, təzyiq və s. də müşahidə olunursa, bu insanlar kardioloq və nevroloqa müraciət etməli, vaxtında diaqnoz qoyulub, müalicə almalıdırlar. Əks təqdirdə sonra gec ola bilər". /medicina.az
