15-11-2021, 09:14 | Avropa çempionatı: Azərbaycanın kişilərdən ibarət komandası ardıcıl üçüncü qələbəsini qazanıb
Azərbaycanın kişilərdən ibarət komandası Sloveniyada şahmat üzrə komandalar arasında keçirilən Avropa çempionatında ardıcıl üçüncü qələbəsini qazanıb.
Üçüncü turun oyunlarında Şəhriyar Məmmədyarovun Liviu-Diter Nisipyanunu məğlub etməsi komandamızın qələbəsində həlledici rol oynayıb. Belə ki, yığmamızın digər üzvləri Teymur Rəcəbov Aleksandr Donçenko, Rauf Məmmədov Vinsent Keymer, Nicat Abbasov Mattias Blübaum ilə heç-heçə ediblər.
Qadınlardan ibarət yığmamız isə üçüncü turda Gürcüstan komandasına uduzub. Belə ki, Ülviyyə Fətəliyeva Meri Arabidze, Xanım Balacayeva Salome Melia ilə heç-heçə ediblər, Günay Məmmədzadə Nana Caqnidze, Gülnar Məmmədova Lela Cavaxişviliyə uduzublar.
Azərbaycanın kişilərdən ibarət komandası 6 xalla turnir cədvəlində liderliyini davam etdirir.
Avropa çempionatında kişilərin yarışında 39, qadınların mübarizəsində isə 29 komanda çıxış edir.
Çempionat noyabrın 21-dək davam edəcək.
15-11-2021, 09:08 | Gənclər arasında şəkərli diabetin yayılması daha çox həyat tərzi ilə əlaqədardır
Şəkərli diabet qanda qlükoza səviyyəsinin qalxması nəticəsində yaranır. Xəstəlik daha çox 35-40 yaş arasında olanlarda müşahidə edilir. Halsızlıq, başgicəllənmə, ağızda quruluq, mütəmadi susuzluq hissi xəstəliyin ilkin əlamətləridir. Hazırda dünyada 422 milyon nəfərdən çox əhali bu xəstəlikdən əziyyət çəkir. Düzgün müalicə aparılmadıqda şəkərli diabet insult, böyrək çatışmazlığı kimi xəstəliklərə səbəb olur.
Terapevt Şəhla Mirzəzadə AZƏRTAC-a bildirib ki, son illərdə bu xəstəlik daha çox gənclər və uşaqlar arasında müşahidə olunmağa başlayıb. Şəkərli diabetin gənclər arasında yayılmasının əsas səbəbi həyat tərzi ilə əlaqədardır. Bədən kütlə indeksinin artması, artıq çəki, fiziki aktivliyin aşağı düşməsi, qeyri-sağlam qidalanma və xüsusilə zərərli vərdişlərdən istifadə şəkərli diabetin yaranmasına rəvac verən səbəblərdir. Xüsusilə uşaqlar arasında diabetin müşahidə olunması qeyri-sağlam qida vərdişlərinin formalaşması ilə bağlıdır. Ona görə də valideynlər çalışmalıdırlar ki, uşaqları şəkərli və həddindən artıq zərərli qidalara yönəltməsinlər.
Düzgün qidalanma ilə yanaşı, idmanla mütəmadi məşğul olmağın da vacibliyini qeyd edən həkim deyib: "Təbii və sağlam qidalanmağa nəzarət etmək lazımdır. Fiziki aktivlik bu sahədə ən mühüm addımlardan biridir. Gün ərzində mütləq 5 min addım atılmalıdır. Digər vacib məqam yuxu rejiminin tamlığı, su qəbulu və bütün bunlarla yanaşı, zərərli vərdişlərdən, xüsusilə də tütünçəkmədən uzaq olmaqdır".
Ş.Mirzəzadə bildirib ki, xroniki xəstəliyi olan, yüksək təzyiq və şəkərli diabetdən əziyyət çəkənlər yeni növ koronavirusu (COVID-19) da ağır keçirirlər: "Həmin yanaşı xəstəliyin olması virusun gedişini ağırlaşdıra bilər. Bu, bir qədər də fərqli xüsusiyyət daşıyır. Tədqiqatlar göstərir ki, şəkərini nəzarət altında saxlayan diabet xəstələrində virusun gedişinə nəzarət etmək mümkündür. COVID-19-a yoluxmuş diabet xəstələri şəkərin səviyyəsinə nəzarət etməyi, dərmanların vaxtında qəbulunu mütləq diqqətdə saxlamalıdırlar".
Şəkərli diabetin yaranmasına genetik faktorlar, yüksək xolestrol, mədəaltı vəzi xəstəlikləri də səbəb olur. Qanda qlükozanın səviyyəsinə nəzarət və müalicə daimi xarakter daşıyır. Pəhriz təyin olunarkən xəstənin yaşı, cinsi, çəkisi, fiziki aktivliyi mütləq nəzərə alınnmalıdır. Həkim nəzarəti altında xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını almaq mümkündür.
15-11-2021, 09:03 | Ağızda bəslədiyimiz ÖLÜMCÜL TƏHLÜKƏ: daha aqressiv tipə çevrilə bilər
Selikli qişada, dildə qırmızı və ya ağ ləkələr ağız xərçənginin inkişafının başlanğıcından xəbər verə bilər.
Bu barədə Express nəşri Britaniya həkimlərinin məlumatlarına istinadla yazır.
Bildirilir ki, onkologiyaya həmçinin üç həftə ərzində sağalmayan yaralar, boyunda anormal bir şiş, davamlı boğaz, qulaq ağrısı, udma çətinliyi və ya səsin xırıltısı kimi nitq dəyişiklikləri olan xəstələr də daxil ola bilərlər.
"Bu əlamətlərin bir çox başqa xəstəliklərlə də baş verə biləcəyini xatırlamaq lazımdır. Əgər bunlardan hər hansı birini müşahidə etsəniz, panikaya düşməyin, dərhal mütəxəssisə müraciət edin", - məqalədə deyilir.
Ağız xərçəngi dodaqlara (ən çox aşağı dodaq), ağız boşluğunun daxili səthlərinə, həmçinin boğazın arxasına, badamcıqlara və tüpürcək vəzilərinə təsir edən bədxassəli yenitörəmədir.
Xəstəliyə daha çox kişilərdə, adətən 40 yaşdan yuxarı insanlarda rast gəlinir.
Əvvəllər məlum idi ki, boyun, qoltuqaltı və ya qasıqda şişkinlik Hodgkin lenfomasının əlaməti ola bilər.
Mütəxəssislərin fikrincə, insanlar nadir hallarda bu xərçəng növünün əlamətlərinə diqqət yetirirlər. Eyni zamanda, erkən mərhələdə ilk əlamətləri qaçıran xəstələr onun daha aqressiv bir tipə çevrilməsinə imkan verirlər. (publika.az)
15-11-2021, 08:55 | Antibiotiklərdən özbaşına istifadə edilməsi yan təsirlərə səbəb ola bilər
[
Son vaxtlar mövsümlə əlaqədar olaraq xüsusilə uşaqlar arasında geniş yayılan soyuqdəymə, zökəm, qrip kimi kəskin respirator virus infeksiyalarında ilk günlərdən ev şəraitində həkim məsləhəti olmadan müəyyən antibiotik preparatlardan istər sirop, istərsə də inyeksiya şəklində istifadə edirlər. Bu, qətiyyən doğru deyil. Mütəxəssislər bildirirlər ki, antibiotik viruslara deyil, yalnız bakteriyalara təsir edir.
Həkim-pediatr Məlahət Qasımova AZƏRTAC-a deyib: "Uşaqda bakterial angina, məsələn, sətəlcəm varsa, antibiotikdən istifadə edilməsi ağır fəsada səbəb ola bilər, hətta ölümlə nəticələnməsi mümkündür. Antibiotik bəzən həyatı xilas edir. Uşaqda sidik yolu infeksiyası, bakterial mənşəli ishal olduqda təbii ki, antibiotikdən istifadə olunmalıdır. Ancaq onun istifadəsinə də həkim qərar verməlidir. Bəzi antibiotiklərin isə uşaqlara istifadəsində məhdudiyyətlər var. Elə antibiotiklər var ki, 8, eləsi var ki, 12 yaşından sonra istifadə olunmalıdır".
Ümumiyyətlə valideynlərin ən böyük məsuliyyəti uşaqların həm fizioloji, həm də psixoloji sağlamlığı haqqında məlumatlara yiyələnməsidir. Belə olanda həkim göstərişi əsasında övladına antibiotik vurduran valideyn mütləq sınaq qoyulmasını həm tələb etməli, həm də nəzarətdə saxlamalıdır. Valideyn məsuliyyətsizliyi nəticəsində bəzən onlar bunu ya tələb etmir, ya da pis nəticə ilə üzləşir.
Həkim-pediatr deyib: "İlk növbədə, uşaqlarda antibiotiklər çəkiyə uyğun miqdarda və müəyyən müddətdə qəbul edilməlidir. Məsələn, bəzi antibiotiklər minimal olaraq 5, digərləri 7, bəzən isə 10 gün qəbul olunmalıdır. Bundan qısa müddətdə və çox aşağı dozada qəbul olunarsa, bakteriyada antibiotikə rezistentlik yaranır, yəni növbəti dəfə ondan istifadə etdikdə antibiotik orqanizmə təsir etmir. Belə olanda daha güclü antibiotiklərdən istifadə etmək zərurəti yaranır. Antibiotiklərin digər bir yan təsiri allergik reaksiyalardır. Bu, özünü müxtəlif səpgilər, dodaqda, üzdə, ətraflarda şişkinliklər və anafilaktik şok şəklində özünü göstərə bilər. Ona görə antibiotik iynədən istifadə mütləq tibb müəssisəsində və həkim nəzarəti altında olmalıdır, çünki allergik reaksiyalar zamanı dərhal həkim müdaxiləsi olmalıdır".
Digər tərəfdən antibiotiklər bağırsaq mikroflorasını pozur, yəni bağırsaqlarda faydalı bakteriyaların olduğunu nəzərə alsaq, antibiotiklərdən yerli-yersiz istifadə həmin bakteriyaların məhv olmasına, ishal, göbələk infeksiyalarının aparıb çıxarır. Bu baxımdan antibiotiklərin yan təsirlərini nəzərə alaraq ondan yalnız həkim təyinatı zamanı istifadə edilməlidir.
15-11-2021, 08:52 | Bu, qadınlarda hamiləlik şansını azaldır
Rusiya Səhiyyə Nazirliyi elan edib ki, koronavirus infeksiyaya yoluxmuş qadınlarda hamilə qalma ehtimalını və EKO hamiləlik şansını aşağı salır.
Yoluxmadan əvvəl və sonra COVID-19 xəstələrinin məlumatları təhlil edilib.
Məlum olub ki, ağır infeksiya 30 yaşdan yuxarı olan qadınlarda yumurtalıq ehtiyatının azalmasına səbəb olur. (publika.az)
15-11-2021, 08:46 | Vaksin olunanlar COVID-19-u simptomsuz keçirir
Türkiyəli Prof.Dr Özgür Enyurd vaksin olunanların COVID-19-u simptomsuz keçirdiyini açıqlayıb.
Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, ekspert vaksin olunan insanları qaydalara daha ehtiyatlı davranmağa səsləyib.
"Peyvənd olunan insanlar maska taxmırlar. Vaksin infeksiyadan 100 faiz qorumur. Unutmayın ki, vaksin olunan insanlar da virus daşıyıcısı hesab olunur. Bir çox hallarda xəstəliyi heç bir simptom olmadan keçirirlər. Odur ki, virus daha asanlıqla yayılır. Pandemiya bitmədiyi müddətdə maska və sosial məsafə qaydalarına riayət etməliyik. Vətəndaşlar üzərinə düşən öhdəlikləri unutmasınlar".
Həkim əlavə edib ki, tam vaksin olunan insanlar arasında ağırlaşma hallarına demək olar ki, rast gəlinmir: "Ölümlər də olmur. Testin cavabları digər vaksinlərdə olduğu kimi pozitiv ola bilər. Vaksinasiyanın əsas hədəfi xəstəxanaya yerləşdirmə və ölüm hallarının qarşısını almaqdır". (publika.az)
15-11-2021, 08:44 | Vaxtında və düzgün müalicə nəticəsində görmənin tamamilə itirilməsinin qarşısını almaq mümkündür
Görmə qabiliyyəti zəifləyən, göz xəstəliklərindən əziyyət çəkənlər tibb və texnologiyanın inkişafı nəticəsində vaxtında və düzgün müalicə olunarsa, korluğun qarşısını almaq mümkündür. Vaxtında edilən müalicə ilə 80 faiz hallarda görmə qabiliyyətini tamamilə itirmənin qarşısı alına bilər. Azərbaycanda görmə məhdudiyyətli və görmə qabiliyyəti zəif olan 50 min nəfərə yaxın əhali var. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının hesablamalarına görə, dünya əhalisinin isə təxminən 1,3 milyardı müxtəlif göz problemlərindən əziyyət çəkir və onlardan 39 milyonu tamamilə görmür. Dünyada göz xəstəliklərindən əziyyət çəkən uşaqların sayı 19 milyon, görmə ilə bağlı problemləri olanların ümumi sayı isə 124 milyondur.
Cərrah-oftalmoloq Emil Yusifov göz xəstəlikləri barədə danışıb.
Görmə qabiliyyətinin itirilməsinin səbəblərindən danışan həkim-oftalmoloq deyib: "Alimlər uşaqlarda xroniki korluğun əsas səbəbləri sırasında katarakta, qlaukoma, sarı nöqtənin degenerasiyası, buynuz qişasının tündləşməsi, traxoma və uşaqlarda A vitamini çatışmazlığını göstərirlər. Yaşlılarda isə korluq şəkərli diabetin nəticələrindən biri ola bilər. Hazırda görmə qabiliyyətinin pisləşməsi ilk növbədə gözlərimizi təhlükəyə atan müxtəlif cihazların, qurğuların inkişafı ilə bağlıdır. Bəzən valideynlər uşaqların kompüterlə və mobil telefonla çox vaxt keçirməsinə göz yumurlar. Bütün bunlar gözə pis təsir göstərir. Uşaq yaşlarından başlayaraq gözləri müxtəlif xəstəliklərdən qorumaq mümkündür. Bunun üçün uşaqların vaxtlarını necə keçirməsinə nəzarət etmək, asudə vaxtlarının səmərəli keçməsi üçün onlara məsləhətlər vermək, telefon və kompüterlə məşğul olmaq üçün ayrıca vaxt ayırmaq lazımdır".
E.Yusifov bildirib ki, gözlə bağlı hər hansı problemlə qarşılaşarkən həkimə mütləq müraciət edilməlidir: "Belə olan halda, gözlə bağlı xəstəliklərin, əsasən isə, görmə qabiliyyətinin zəifləməsinin və ya itirilməsinin qarşısını almaq mümkün olur. Biz həyatın gözəlliklərini gözlərimizlə görür, duyur və hiss edirik. Ona görə də müalicəsi mümkün olan göz xəstəliklərindən qurtulmaq üçün həkimə vaxtında müraciət etmək məsləhətdir. Müntəzəm olaraq oftalmoloq müayinəsindən keçmək və sadə qaydalara riayət etməklə normal görmə qabiliyyətini uzun müddət saxlamaq mümkündür".
AZƏRTAC
15-11-2021, 08:41 | Koronavirus əleyhinə peyvənd olunmayan insanlar arasında bu xəstəlikdən ölüm riski 48 dəfə çoxdur
Avstraliyalı alimlər peyvənd olunmayan insanın koronavirusdan ölmə ehtimalının 48 dəfə yüksək olduğunu sübut ediblər. Lakin müxtəlif yaş qruplarında bu təhlükə fərqlidir.
Avstraliyada aparılan araşdırma göstərib ki, tam peyvənd olunmuş insanların COVID-19-dan reanimasiya şöbələrinə düşmək və ya ölmək ehtimalı peyvənd olunmayan insanlara nisbətən 16 dəfə azdır. Bu, peyvəndin koronavirusun ən pis nəticələrinin qarşısını almaq qabiliyyətini sübut edən ən son məlumatdır. Onlar Avstraliyanın ən sıx məskunlaşmış ərazisi olan Yeni Cənubi Uelsin səhiyyə orqanları tərəfindən toplanıb.
Koronavirus əleyhinə peyvənd olunmayan hər 100.000 nəfərdən təxminən 16-sı bu patogenə yoluxduqdan sonra reanimasiyaya yerləşdirilib və ya dünyasını dəyişib. Tam peyvənd olunmuş insanlar qrupunda bu rəqəm hər 100 mində 1 hadisə təşkil edib. Eyni zamanda, Texasa aid olan statistika göstərir ki, peyvənd olunmamış insanların koronavirusdan ölmə ehtimalı peyvəndlərlə tam qorunan insanlara nisbətən 20 dəfə çoxdur.
COVID-19-dan ölüm riski yaşdan asılı olaraq dəyişir. Məsələn, 30 yaşında peyvənd olunmayanlar üçün koronavirusdan ölmək riski peyvənd olunmuş həmyaşıdları ilə müqayisədə 48 dəfə yüksək olub. 40 yaşlı insanlar qrupunda isə risk 63 dəfə artıqdı. Dünyada koronavirus pandemiyası fonunda gözlənilən ömür uzunluğunun azalması da müşahidə olunur. Lakin təcrübə göstərir ki, tam vaksinasiya aparılan yaşayış məntəqələrində insanlar daha çox yaşayırlar.
AZƏRTAC
15-11-2021, 08:36 | Uşaqlarda koronavirus və pnevmoniyanın əlamətləri
Uşaqlarda sırf koronavirusa xas xarakter simpomları aşkarlamaq çox çətindir. Çünki onlar az qala bütün infeksiyaları eyni cür keçirirlər. Ona görə təkcə öskürək, qızdırmaya əsasən uşağın kovid və ya qrip olmasını heç həkim də dəqiq deyə bilməz.
Lakin pandemiya olduğundan və kovid uşaq orqanizminə ciddi fəsad verən yeni virus olduğundan ayıq-sayıq olub, uşaqda kovidi vaxtında aşkar etmək mütləqdir.
Uşaqlarda koronaovirus adətən mədə-bağırsaq pozulmaları ilə başlayır: ishal, qarın ağrısı, iştahsızlıq, halsızlıq, ürəkbulanma.
Onlarda burun tutulması, öskürək, bronxospazm ola bilər, lakin ağciyərlərdə buzlu şüşə deyilən virus pnevmoniyası böyüklərdəki kimi ağır formada rast gəlinmir.
Dad və qoxu bilmə uşaqlarda az rast gəlinir, lakin çoxu bunu izah edə bilmir.
Əgər ailədə böyüklər kovid olubsa, uşaqlar da xəstədirsə, bu mütləq koviddir. Yox əgər evdə ancaq uşaq qrip kimi xəstədirsə, böyüklərə keçmirsə, bu kovid yox, başqa virusdur.
Azyaşlı uşaqlardan PZR yaxma testi götülmədən də kovid virus infeksiyası kimi simptomlara uyğun müalicə edilir. Ona görə test vermək mütləq deyi. Müalicə seçiminə o təsir etmir.
Uşaqda ağırlaşma olarsa qan analizləri və rentgen oluna bilər.
İstənilən halda, xəstə uşaq digərlərindən təcrid olunmalı, ona kovidli xəstə kimi yanaşılmalı, maska ilə qulluq edilməlidir.
Hansı hallarda uşaq təcili yardımla xüsusi xəstəxanaya çatdırılmalıdır?
- Nəbzin və tənəffüsün sürətlənməsi. Əgər tənəffüs sayı dəqiqədə normadan çoxdursa, bu pnevmoniyaya şübhədir. 5 yaşa qədər uşaqlarda 40 dəfə nəfəs-alıb vermə normadır, 5 yaşdan yuxarı isə 20 sayı normadır. Bundan yüksək siqnaldır.
- Nəfəs alanda uşaq xırıldayırsa
- Dodaqları, ağzının kənarı göyərirsə
- Uşaq çox maye itiribsə - ishal, tərləmə ilə
Uşaqlara kovid zamanı özbaşına antibiotiklər vermək olmaz. /medicina.az
15-11-2021, 08:33 | “Buzlu şüşə” görüntüsü təkcə COVID-19-da deyil, bir çox virus və bakterial sətəlcəmlər nəticəsində də yarana bilər
Sətəlcəm ağciyərlərin iltihabı xəstəliyidir. Ağciyərlərin anatomik quruluşu üzüm salxımı formasında olduğu üçün hər hansı bir virus və ya bakteriya nəticəsində iltihabı proses gedəndə onun divarlarında qalınlaşma baş verir və normal funksiyasını itirir. Həmin halda ilk əlamət özünü öskürək şəklində göstərir. Sətəlcəmin növləri onun törədicisindən asılıdır. Virus, bakterial və kimyəvi sətəlcəmlər var. Xüsusilə körpə uşaqlarda süd istehlak edəndən sonra qaytarma halları olur və bu da sətəlcəm yarada bilər.
Bu barədə pediatr-reanimotoloq Qoşqar İsmayılov məlumat verərək deyib: "Sətəlcəm uşaqlarla yanaşı böyüklərdə də müşahidə edilir. Lakin ona daha çox uşaqlar arasında rast gəlinir. Bu, daha çox onlarda ağciyərlərin anatomik quruluşunun və immun sisteminin tam formalaşmaması ilə əlaqədardır. Payız aylarında ona daha çox rast gəlinir, xəstəlik qrip, burun axması və rinit formasında başlayır və buna kəskin respirator xəstəliklər deyilir. Bunun ardınca hərarət yüksəlir və bir-iki gün sonra quru, sonra isə bəlğəmli öskürəyə keçir. Nəfəs çətinliyi yarananda həkimə müraciət edilir və aparılan müayinə nəticəsində sətəlcəm diaqnozu qoyulur. Müayinə zamanı ağciyərlərdə səslər eşidilir və bu, sətəlcəm üçün patoqonomik əlamət hesab olunur. Uşaqlarda daha çox virus sətəlcəmləri yaranır, immun sistemi zəif olanlarda isə bir qədər sonra bakterial prosesə keçir və bu zaman antibakterial müalicələr tətbiq etmək lazım gəlir.
Onu da deyim ki, uşaq öskürürsə, hərarəti və burun axması varsa, bu, heç də onun antibiotiklə müalicəsi zərurəti yaratmır. İlk növbədə həkim müayinəsi tələb olunur. Proses üç gündən artıq davam edərsə, xəstənin qan müayinələrinə əsasən iltihabı proses yüksək olduğu aşkar olunursa və bakterial prosesə doğru gedirsə, həmçinin üç gündən artıq hərarət 39-40 dərəcədən enmirsə, evdə təbii üsullarla xəstəliyin qarşısını almaq mümkün deyilsə və rentgen müayinəsində sətəlcəm əlamətləri varsa, antibakterial müalicəyə başlanılır. Sətəlcəmin tam müalicəsi üç həftə davam edir. Onun 7-10 günü aktiv müalicə dövrüdür, qalan müddəti isə evdə yataq rejimində aparılmalıdır".
Pediatr-reanimotoloq deyib: "Pandemiyaya qədər sətəlcəm anlayışı əhali arasında o qədər də geniş yayılmamışdı və onu ağciyərin xəstəliyi kimi başa düşürdülər. İndi bəzən yanlış olaraq elə düşünürlər ki, sətəlcəmi və "buzlu şüşə" sindromunu yalnız koronavirus yarada bilər. Əslində belə deyil. Sətəlcəm diaqnozu rentgen müayinəsi zamanı həmişə aşkar olunub. İstər yeni növ koronavirus (COVID-19), istər bakterial, istər digər respirator virus xəstəlikləri olsun, bunların hamısı sətəlcəm yaradır, lakin rentgen müayinəsində müəyyən dəyişikliklər ola bilər. Elə viruslar var ki, ağciyərin aşağı hissələrini, elə bakteriyalar var ki, onlar ümumən ağciyərləri total zədələyir, lakin nəticə olaraq sətəlcəmə səbəb olur. "Buzlu şüşə" görüntüsü bir çox virus və bakterial sətəlcəmlər nəticəsində rentgen müayinəsi zamanı ağciyərlərdə yarana bilər, yəni bu görüntü sırf COVID-19-a məxsus deyil. Lakin pandemiya dövründə kompüter tomoqrafiyasında aparılan belə bir görüntünün təbliğatı onun yalnız COVID xəstəliyi zamanı yarandığı assosiasiyası yaratdı.
Hərarət yüksələndə, angina, faringit, laringit, yalançı inaq və s. xəstəlikləri zamanı vaxtında həkimə müraciət olunanda sətəlcəmə keçmir. Evdə müalicə zamanı, yaxud həkimə müraciət olunmayanda bəzən elə hallar baş verir ki, hərarət olmasa da, daxildə proses gedir. Gecikmə zamanı və yaxud sürətlə gedən xəstəliklər var ki, iki gün ərzində sətəlcəmə çevrilir. Bu, daha çox immun sistemindən asılıdır. Bakterial sətəlcəmə gəldikdə qeyd etmək lazımdır ki, orqanizmdə bakteriya həmişə yaşayır. Onların içərisində ziyanlı olanı da, xeyirlisi də var. İmmun sistemi möhkəm olanda onlar qeyri-patogen halda, yəni zərərsiz formada olur. Elə ki, virusa yoluxma baş verdi, hava şəraiti dəyişdi, immun sistemi zəiflədi, qida qəbul edilmədi və yuxu sistemi pozuldu, artıq onlar üçün əlverişli şərait yaranır və sətəlcəmə səbəb olur".
AZƏRTAC
